محمدرضا اصغری پور
احمد قنبری بنجار
حمید عزیزمقدم
علیرضا سیروس مهر
مصطفی حیدری

در این مطالعه اثر آبیاری با فاضلاب شهری به شکل رقیق نشده و یا رقیق شده همراه با محلول پاشی عناصر منگنز و روی بر رشد، عملکرد و غلظت عناصر در اندام های هوایی گیاه ارزن دم روباهی بررسی شد. طرح آزمایش پلات های خرد شده با سه منبع آب (فاضلاب رقیق نشده، فاضلاب ۵۰% رقیق شده و آب رودخانه) به عنوان پلات اصلی و چهار ترکیب محلول پاشی منگنز و روی به عنوان پلات فرعی بود، که با چهار تکرار اجرا شد. این آزمایش در مزرعه دانشگاه زابل در سال ۱۳۸۸ انجام گرفت. فاضلاب شهری در مقایسه با آب رودخانه حاوی سطوح بالاتری از عناصر پر مصرف و کم مصرف بود. نتایج آزمایش نشان داد که آبیاری گیاهان با فاضلاب رقیق نشده و رقیق شده پارامترهای رشدی و عملکرد ارزن دم روباهی را افزایش داد. افزون بر آن مقدار عناصر پرمصرف و کم مصرف در اندام های هوایی نیز در اثر آبیاری با فاضلاب افزایش یافت. این افزایش ها به به وجود سطوح بالایی از مواد غذایی ضروری مانند نیتروژن، فسفر و مواد آلی موجود در فاضلاب نسبت داده شد. فراهمی منگنز و روی از طریق آب فاضلاب به تنهایی قادر نبود رشد وعملکرد ارزن را به سطوحی که به دنبال کاربرد کودهای تکمیلی حاصل می شود افزایش دهد، بنابراین محلول پاشی کودهای منگنز و روی در اراضی آبیاری شده با فاضلاب برای حصول عملکردهای بالاتر ارزن ضروری است. محلول پاشی عناصر کم مصرف بر غلظت عناصر پر مصرف و کم مصرف در گیاه ارزن تاثیری نداشت. به طورکلی، نتایج نشان می دهد که فاضلاب شهری می تواند به شکل کارآمدی به عنوان منبع مهمی از آب و مواد غذایی برای تولید ارزن دم روباه مورد استفاده قرار گیرد، و آبیاری با فاضلاب هیچ اثر مضر قابل توجهی بر محصول ارزن ندارد

Municipal sewage effluent, Micro-nutrients foliar application, Foxtail millet, Nutrient concentration, Zabol., فاضلاب شهری، محلول پاشی عناصر غذایی کم مصرف، ارزن دم روباهی، غلظت عناصر غذایی، زابل