مهناز کاتوزی
فرخ رحیمزاده خوئی
حسین صبوری

به منظور بررسی ارتباط بین سرعت، دوره پرشدن دانه و محتوای نسبی آب برگ با عملکرد برنج آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در ۳ تکرار در بهار سال ۱۳۸۵ در موسسه تحقیقات برنج کشور در رشت اجرا گردید. پنج سطح آبیاری به عنوان عامل های اصلی شامل: غرقاب دائم، آبیاری در روز پس از ناپدید شدن آب، دورهای تناوبی ۵، ۸ و۱۱ روزه و عامل های فرعی شامل ارقام برنج بهار(هیبرید)، درفک (اصلاح شده) و علی کاظمی (بومی) بودند. بالاترین عملکرد مربوط به رقم بهار (۶۷۱۰ کیلوگرم در هکتار) در تیمار غرقاب دائم بود که البته تفاوت معنی داری با دور آبیاری ۵ روزه نداشت. رقم درفک درتیمار غرقاب دائم به جز یک روز پس از خوشه دهی، در طول مدت پرشدن دانه ها، دارای بالاترین وزن دانه بود، اما در تیمار آبیاری در روز پس از ناپدید شدن آب، رقم بهار (۴۱/۲) بالاترین وزن دانه را دارا بود. به طور کلی سرعت پرشدن دانه در رقم علی کاظمی در کلیه تیمارهای اعمال شده بیشتر از ۲ رقم قبلی بود. در تمامی تاریخ های نمونه برداری(۸، ۱۱، ۱۴، ۱۷، ۲۰، ۲۳، ۲۶، ۲۹ و۳۲ روز پس از خوشه دهی) محتوای نسبی آب برگ رقم بومی علی کاظمی نسبت به ارقام بهار و درفک به طور معنی داری کمتر بود.آهنگ کاهش محتوای نسبی آب برگ در رقم درفک از همه بیشتر بود و رقم علی کاظمی در بین این دو رقم قرار داشت. نتایج به دست آمده از مطالعه پرشدن دانه نشان داد که رقم بهار با دارا بودن بیشترین طول دوره موثر پرشدن دانه و بالاترین عملکرد (۶۷۱۰ کیلوگرم در هکتار) نسبت به ارقام درفک و علی کاظمی رقم مناسب تری در مدیریت های مختلف آبیاری است.

Interval irrigation, RWC, Water deficit, Rice., دور آبیاری، محتوای نسبی آب برگ، کمبود آب، برنج