آزاده کریمی ملاطی
بیژن حاتمی
حسین سیدالاسلامی
لطیف صالحی

میزان تولید تخم و نسبت جنسی از عوامل موثر در کنترل کیفیت زنبورهای پارازیتوئید تریکوگراما محسوب می شوند. در پژوهش حاضر تاثیر مدت زمان عدم دسترسی به تخم میزبان بر این دو شاخص در گونه Trichogramma brassicae Bezdenko مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایش در قالب یک طرح کاملا تصادفی با ۴ تیمار و در ۵ تکرار انجام شد. تعداد ۲۰ عدد زنبور ماده تازه ظاهر شده و جفتگیری کرده هر یک به طور جداگانه به لوله آزمایش به ابعاد ۱۰×۵/۱ سانتی متر انتقال یافتند و روزانه با آب و عسل ۲۰ درصد تغذیه شدند. در تیمار اول در همان روز نخست ۱۵۰ عدد تخم تازه بید غلات،Sitotroga cerealella Olivier ، بیش از ظرفیت تخم گذاری برای پارازیتوئید فراهم گردید. اما در سایر تیمارها پس از ۲، ۴ و ۶ روز محرومیت، همان تعداد تخم میزبان در اختیار پارازیتوئید قرار داده شد. پس از ۳ تا ۴ روز از زمان تامین تخم میزبان با شمارش تخم های سیاه میزبان میزان تولید تخم پارازیتوئید محاسبه گردید. هم چنین پس از گذشت ۱۱ روز و خروج پارازیتوئیدهای بالغ از تخم میزبان، جنس نر و ماده از طریق تفاوت در شکل شاخک تفکیک شدند و درصد نتاج ماده ثبت گردید. نتایج آزمایش نشان داد که با افزایش مدت زمان عدم دسترسی T. brassicae به تخم میزبان، میزان تولید تخم پارازیتوئید به طور معنی داری کاهش یافت. هم چنین درصد نتاج ماده نیز با افزایش تاخیر در دسترسی به تخم میزبان با کاهش رو به رو گردید. نتیجه این که عدم دسترسی به تخم میزبان به محض خروج پارازیتوئید، باعث کاهش کیفیت آن می شود.

, Egg deprivation, Quality control., تریکوگراما، عدم دسترسی به تخم میزبان، کنترل کیفیت