محمد حاجیان شهری
جواد زاد
عباس شریفی تهرانی
سید محمود اخوت
عباس صفرنژاد

این پژوهش به منظور بررسی نقش کلیستوتسیو م ها درزمستان گذرانی و عامل مولد مایه تلقیح اولیه در ایجاد اپیدمی بیماری سفیدک سطحی انگور در استان خراسان انجام گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده زمستان گذرانی Uncinula necator به شکل میسلیوم در جوانـه های درحال خواب انگـور در طی یک بررسـی دو سالـه در استان خـراسان دیده نشد. آسکوسپورهای U. necator توسط دستگاه اسپورگیر۵۵ روز بعد از بازشدن جوانه ها جمع آوری شد، نخستین کلنی های سفیدک سطحی انگور روی شاخه های جانبی به طول ۳۰-۷ سانتی متر ظاهر شدند. بیش از ۴۵-۳۵ درصد کلیستوتسیوم های تشکیل شده روی برگ ها، دمبرگ ها و شاخه ها درطی زمستان مردند. بیشترین میزان آسکوسپور در دوره بازشدن جوانه ها و گل دهی، در زمانی که بارندگی بیش از یک میلی متر بود با دستگاه اسپورگیر به دام افتادند. آسکوسپورها به صورت دوره ای از مهرماه تا اردیبهشت ماه از کلیستوتسیوم های سطح برگ های نگه داری شده در باغ قادر به رهاسازی و از مهرماه تا دی ماه روی سطح لام های میکروسکوپی قادر به جوانه زنی بودند، ولی جوانه زنی آسکوسپورها به تدریج کاهش یافت و در طول دی ماه تا اوایل اسفندماه درحد صفر بود و از اوایل اسفند ماه به تدریج افزایش یافت و در طی ماه های فروردین و اردیبهشت به ۱۶درصد رسید. پتانسیل آب آسکوسپورها به طور دائم درطی این دوره کاهش یافت و وزن مورد نیاز برای شکستن آسکوکارپ ها در طی دوره بلوغ آسکوسپورها از حدود ۵ گرم در پاییز به ۳ گرم در زمستان و ۶/۲ گرم در اوایل بهار رسید. بیشترین میزان کاهش مقاومت دیواره آسکوکارپ ها در برابر شکستگی در زمستان اتفاق افتاد که به میزان ۹/۱ گرم بود. بیماری زایی آسکوسپورهای بالغ روی برگ های بریده سالم اثبات شد که نقش آنها را به عنوان مایه تلقیح اولیه نشان می دهد و مشخص می کند که کلیستوتسیوم ها شکل اصلی زمستان گذرانی U. necator در تاکستان های استان خراسان می باشند.

cleistothecium, Ascospore, Overwintering, Powdery mildew, Grape, کلیستوتسیوم، آسکوسپور، زمستان گذرانی، سفیدک سطحی، انگور