سیدسعید اسلامیان
والی سلیمی
ستار چاوشی بروجنی

یکی از عوامل اساسی در طراحی پروژه های آبی، بده اوج لحظه ای سیل است. روش های مختلفی برای تخمین بده اوج لحظه ای سیل با دوره های بازگشت مختلف ارائه شده است. در روش های منطقه ای تخمین سیلاب، عموما از خصوصیات فیزیکی، اقلیمی و هیدرولوژیک حوزه های آبخیز به منظور تعیین مدل های فراوانی سیل استفاده می شود. هدف از این تحقیق، ارائه یک مدل برآورد بده لحظه ای با دوره های بازگشت مورد نظر، در حوزه های آبخیز غرب ایران، شامل زیرحوزه های قره سو، گاماسیاب، کشکان، سیمره، سزار و آبشینه، که تنها دارای آمار بده حداکثر متوسط روزانه هستند، می باشد. آمار بده اوج لحظه ای و بده حداکثر متوسط روزانه، در یک دوره آماری ۲۱ سال، از سالنامه های وزارت نیرو، برای ۱۱ ایستگاه آب سنجی حوزه های آبخیز استخراج گردید. نسبت بده اوج لحظه ای به بده حداکثر متوسط روزانه (پارامتر R)، میانگین و انحراف معیار این نسبت در طول دوره های آماری برای ایستگاه های هیدرومتری و خصوصیات فیزیوگرافیک حوزه ها شامل مساحت، طول آبراهه اصلی، ارتفاع متوسط، شیب متوسط، طول مستطیل معادل، نسبت گردی، نسبت طولی، ضریب گراولیوس، تراکم شبکه، زمان تمرکز، نسبت برجستگی و قطر دایره معادل محاسبه گردید. با ایجاد رگرسیون خطی بین متغیرهای فیزیوگرافیک و میانگین و انحراف معیار پارامتر R، معادلات مدل شامل معادلات محاسبه میانگین و انحراف معیار پارامتر R به دست آمد. مهم ترین نتیجه تحقیق حاضر این است که از آمار ایستگاه های آب سنجی دارای اشل (ایستگاه های درجه ۲)، می توان با دقت نسبتا خوبی بده اوج لحظه ای را با دوره های بازگشت مختلف برآورد نمود.

Flood peak discharge, Regional flood frequency, maximum daily mean discharge., بده اوج لحظه ای سیل، تحلیل منطقه ای فراوانی سیل، حداکثر بده متوسط روزانه