حسن قهاری
بیژن حاتمی

مشکل مبارزه با مگس سفید گلخانه روی گیاهان زراعی و گلخانه ای، مطالعات و تحقیقات وسیعی را در مناطق مختلف ایران ضروری می سازد. بررسی های مورفولوژیک و مطالعات زیست شناسی بر روی گونه شایع Trialeurodes vaporariorum Westwood در اصفهان به عمل آمد. در این بررسی، به غیر از T. vaporariorum از روی ختمی چینی (.Althaea sp) و شاه پسند درختی (Lantana camara)، پنج گونه مگس سفید دیگر شامل B. argentifolii Bellows & Perring ، Bemisia tabaci Gennadius و B. hancoki Corbett از روی شاه پسند درختی، .Aleyrodes proletella L از روی کلم (.Brassica sp) و Aleyrodes rosae Mask از روی رز (.Rosa sp) جمع آوری و با استفاده از کلیدهای تشخیص شناسایی گردید. خصوصیات ظاهری T. vaporariorum و مراحل مختلف رشدی آن شامل تخم، پوره های سنین ۱، ۲، ۳، ۴ و حشره کامل اندازه گیری و با رسم شکل ارائه گردید. مطالعات زیستی این حشره بر روی گیاه بادمجان (Solanum melongena)، در دمای ۱ ۲۴ درجه سانتی گراد، رطوبت نسبی ۵ ۶۵ درصد و دوره نوری ۱۶ ساعت روشنایی در شبانه روز، در آزمایشگاه انجام گرفت. طول مراحل رشدی برای تخم ۴۸/۰ ± ۳۳/۷، پوره سن اول ۵۲/۰± ۳۷/۳، سن دوم ۴۵/۰± ۲۵/۳، سن سوم ۲۶/۰± ۵۱/۲، سن چهارم ۸۳/۰± ۶۶/۷، و مجموعا از تخم تا حشره کامل ۵۱/۰± ۱۲/۲۴ روز بود. تعداد تخم این حشره در مدت ۲۴ ساعت، بین یک تا ده و به طور متوسط ۶۷/۱± ۹۳/۵ شمارش گردید. طول عمر حشره نر بین ۱۹ تا ۲۳ و با متوسط ۵۴/۱± ۸۸/۲۰ و برای حشره ماده ۲۰ تا ۲۸ و با متوسط ۱۷/۱± ۴۴/۲۴ روز اندازه گیری گردید. چهار سن پورگی برای مگس سفید گلخانه تفکیک و برای سن چهارم پورگی نیز سه زیر مرحله با خصوصیات مورفولوژیک معین تشخیص داده شد. بین سنین پورگی و میانگین طول و عرض بدن هم بستگی مثبتی وجود داشت. در این بررسی، ماده های باکره مگس سفید گلخانه فقط نتاج نر تولید نمودند، لذا نژاد این مگس سفید در اصفهان از نوع نژاد اروپایی شناخته شد.

Greenhouse whitefly, , , Life cycle, Eggplant., مگس سفید گلخانه، چرخه زیستی، بادمجان