نجادعلی الماسی - استاد دانشگاه تهران
بهنام حبیبی - دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق خصوصی – پردیس قم (دانشگاه تهران)

" فولک" (Folk) به معنی "مردم" و "لور" (Lore) به معنی "دانستنی ها" و "علم" به کار می رود و کلمه فولکلور (Folklore) در مفهوم اصطلاحی به معنی فرهنگ و دانش بومی بوده و عبارت است از مجموعه آثار و خلاقیت های یک قوم یا گروه مشخص و معین و یا به وسعت یک ملت که مشتمل بر ارکان ملموس و عینی و غیرملموس مثل محصولات ادبی و هنری، عقاید و آداب و رسوم، دانش و تکنولوژی و طبابت بومی و... می باشد و اصولا دارای ویژگی های دیرینگی، قلمرو معین و شیوه رفتار است. قلمرو حقوق فولکلور نیز به طور کلی در بر گیرنده «فولکلور هنری»، «تکنولوژی و علم بومی» ، «ادبیات عامه (بومی)»، «عادات و رسوم و رویه های معمول عامه» است. «حقوق فولکلور» که وظیفه شناسایی و حمایت مفهوم و نمادهای «فولکلور» را برعهده دارد، باعث به وجود آمدن تلاش های ملی، منطقه ای و بین المللی گشته که از ضرورت توجه به این شاخه از جامعه شناسی حقوقی نشات می گیرد. در مقاله حاضر تلاش شده است تا تعریف دقیق و متناسبی از «فولکلور» و نمادهای آن ارائه شود و جایگاه بحث با شناسایی «حقوق فولکلور» شکل گیرد. سپس تلاش های ملی، منطقه ای و بین المللی را در این رابطه تحلیل کرده و به اقدامات درخور سازمان وایپو و یونسکو در پیش بینی مقررات نمونه سال ۱۹۸۲ درباره فولکلور و بررسی قانون حمایت از مولفان و مصنفان و هنرمندان (مصوب ۱۳۴۸) می پردازد.

حقوق فولکلور, نمادهای فولکلور, دانش سنتی, مالکیت فکری