لیلی حیدری - دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته محیط زیست، گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران
شهرام کبودوندپور - استادیار گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران
هانیه غفاری - استادیار گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران
محمد علی ادیبی - دانشجوی دکتری دانشکده محیط زیست و انرژی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
ادریس قادری - کارشناس ارشد گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

گونه کفتار راه راه (H. hyeana) تنها عضو جنس Hyeana از خانواده کفتار ها (Hyaenidae) است که در ایران زندگی می کند. باتوجه به اینکه اطلاعات ما درباره سیستماتیک این گونه در مقیاس های ملی و بین المللی محدود است، اجرای هر گونه برنامه حفاظتی برای حمایت از این گونه به اطلاعات پایه نیاز دارد. در مطالعه حاضر با استفاده از یک قطعه ۴۰۴ جفت بازی از ژن میتوکندریایی ND۲، تنوع ژنتیکی بین جمعیت های این گونه در ایران بررسی شد. به این منظور، ۳۰ نمونه بافت عضله کفتارهای تلف شده بر اثر تصادف جاده ای از ۱۲ استان کشور گرد آوری شدند. به منظور تعیین جایگاه تاکسونومیکی گونه مطالعه شده، درختان تبارشناسی با استفاده از بهترین مدل های تکاملی و شیوه های استنتاج بایزین، بیشینه درست نمایی، نزدیک ترین همسایه و تکامل کمینه رسم شدند. نتایج، فاصله ژنتیکی ۷۴/۰ درصد و تنوع ژنتیکی ناچیزی را در ژن بررسی شده بین جمعیت های گونه مطالعه شده نشان دادند؛ همچنین احتمال پسین بیش از ۹۰ درصد به دست آمده برای همه نمونه ها بیان کننده این حقیقت بود که همه نمونه های مطالعه شده به یک گونه تعلق دارند. اگرچه نتایج مطالعه حاضر را می توان این گونه تفسیر کرد که تنوع ژنتیکی کم مشاهده شده موید حساسیت کم این گونه به تنش های محیطی است، با توجه به این حقیقت که احتمال وجود تفاوت ژنتیکی در بازه توالی کوتاه کاهش می یابد؛ پیشنهاد می شود در مطالعه های تکمیلی از طول توالی بلندتر و تعداد ژن بیشتر برای بررسی دقیق تر و دستیابی به تصویر کامل تر ازتنوع ژنتیکی گونه کفتار راه راه ایرانی استفاده شود.

جایگاه تاکسونومیکی, کفتار راه راه, DNA میتوکندریایی, ND۲