سید احمد قاسمی - گروه زیست شناسی دریا، دانشکده علوم دریایی و اقیانوس شناسی، دانشگاه علوم فنون دریایی خرمشهر، خرمشهر، ایران
عبدالعلی موحدی نیا - گروه زیست شناسی دریا، دانشکده علوم دریایی و اقیانوس شناسی، دانشگاه علوم فنون دریایی خرمشهر، خرمشهر، ایران
نگین سلامات - گروه زیست شناسی دریا، دانشکده علوم دریایی و اقیانوس شناسی، دانشگاه علوم فنون دریایی خرمشهر، خرمشهر، ایران
بهرام کاظمی - دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران

گل خورک ماهیان از نظر مطالعات بیولوژیک و اکوتوکسیکولوژیک دارای اهمیت هستند و قابلیت معرفی به عنوان نشانگر زیستی برای پایش محیط زیست و بررسی اکوسیستم های گلی و مانگرو در نواحی گرمسیری و نیمه گرمسیری را دارند. برای شناسایی دقیق گونه های گل خورک موجود در آب های سواحل بوشهر از روش بارکدینک استفاده شد. این روش، قابلیت شناسایی سریع ویژگی های تاکسونومی گونه ها را دارد و اطلاعات فراوانی را در این زمینه ارایه می نماید. نمونه های گل خورک از چهار ناحیه: گناوه، جزیره شیف، دلوار و مند در استان بوشهر جمع آوری و بررسی شد. سه گونه: Boleophthalmus dussumeri، Periophthalmus waltoni و Scartelaos teneus از نظر مورفولوژیک، شناسایی شد. به منظور بارکدینگ، ناحیه سیتوکروم اکسیداز C میتوکندریایی در ماهی گل خورک توالی یابی شد. آنالیز توالی COI مربوط به ده نمونه از هر گونه نشان داد که سه گونه B. dussumeri، P. waltoni و S. teneus با اختلاف ژنتیکی (۸/۱۷ درصد) وجود دارد که بیشترین اختلاف ژنتیکی مربوط به دو گونه B. dussumeri و P. waltoni به میزان ۱/۱۹ درصد وکمترین اختلاف ژنتیکی مربوط به دو گونه P. waltoni و S. teneus به میزان ۸/۱۱ درصد بود. این میزان از اختلاف ژنتیکی، وجود سه گونه از ماهیان گل خورک در سواحل استان بوشهر را تایید می کند. مقایسه و ترسیم درخت فیلوژنتیک توالی COI با سایر گونه های گل خورک ماهیان، این گونه ها را در شاخه های هم جنس خود قرار می دهد. به طور کلی، نتایج مولکولی، وجود سه گونه از ماهیان گل خورک را در سواحل استان بوشهر تایید می کند. همچنین، داده های مولکولی و فیلوژنتیک منطبق بر رده بندی مورفولوژیک این گونه ها است.

توالی یابی, سیتوکروم اکسیداز, خلیج فارس, بارکدینگ, گل خورک ماهیان