آزاد تیموری - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
مینا معتمدی - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

کشف روابط دقیق تمایزهای ریختی بین جمعیت های جدا افتاده در گونه های جانوری معمولا امری دشوار است. معمولا تغییرات در ریخت شناسی، ناشی از سازگاری در محیط هایی با شرایط اکولوژیک متفاوت، تفاوت های ژنتیکی و در اغلب موارد نیز، حاصل کشمکش بین عوامل ژنتیکی و محیطی است. در پژوهش حاضر، ریختی شناسی و فیلوژنی مولکولی جمعیت های گونه کپورماهی دندان دار معمولی (Aphanius dispar) در سه حوضه جنوبی ایران مطالعه شده است و یک پرسش مهم در رابطه با این که " آیا جمعیت هایی با فنوتیپ متفاوت از یک گونه می توانند به عنوان واحدهای عملکردی تاکسونومیک عمل کنند؟ " مورد بحث قرار گرفت. تمام تحلیل های ریختی نشان داد که تفاوت های معنی داری بین جمعیت های جدا افتاده وجود دارد که منطبق با جغرافیای جانوری آنها در حوضه های متفاوت و نیز منطبق با واگرایی های ژنتیکی مشاهده شده در این جمعیت ها است. بنابراین، زمانی که برهمکنش جریان های ژنی بین جمعیت ها و انتخاب طبیعی حاصل روندهای تکاملی در طولانی مدت باشد، در نتیجه، تفاوت های ریختی به وجود آمده در جمعیت های جدا از هم به احتمال زیاد می تواند بیانگر وجود واحدهای عملکردی تاکسونومیک متفاوت در حد گونه یا زیرگونه باشد. افزون بر این، ویژگی های زیستی گونه کپورماهی دندان دار معمولی، توان بالای تحمل شرایط نامساعد، شرایط زمین شناسی و اکولوژیک ویژه در جنوب ایران از جمله عواملی هستند که امکان جدایی تولید مثلی و در نتیجه تنوع ژنتیکی را در این ناحیه فراهم نموده اند.

انتخاب طبیعی, انعطاف پذیری اکولوژیک, فیلوژنی مولکولی, کپورماهیان دندان دار, ویژگی های زیستی