اولیاقلی خلیلی پور - گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
افشین علیزاده شعبانی - گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
حمیدرضا رضایی - گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
محمد کابلی - گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
سهراب اشرفی - گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

در پژوهش حاضر، با استفاده از ناحیه D-Loop میتوکندریایی، تنوع ژنتیکی پایکای افغانی (Ochotona rufescens) در بین چهار جمعیت مختلف در استان خراسان شمالی بررسی و تحلیل شد. به این منظور، تعداد ۱۶ فرد (۴ فرد از هر جمعیت) از چهار منطقه حفاظت شده (قرخود، گلول-سرانی، سالوک و ساریگل) جمع آوری و پژوهش های آزمایشگاهی انجام شد. عوامل ژنتیکی بین و درون جمعیت های پایکا از قبیل تنوع ژنتیکی و نوکلئوتیدی، تفاوت هاپلوتیپی، میزان تفاوت ژنتیکی بر اساس آماره F، جریان ژن (Nm) شاخص توزیع شکل گاما، آزمون و جدایی از طریق فاصله جغرافیایی (IBD) محاسبه و مقایسه شد. به طور کلی، با بررسی قطعه ۴۸۳ جفت بازی ۲۵ جایگاه متغیر، ۴۵۷ جایگاه حفاظت شده و ۱۰ هاپلوتیپ مختلف شناسایی شد. مقدار پایین (۲۱/۰) ولی معنی داری (P۰.۵) و شاخص تاجیما ۳۷/۰ (P>۰.۱) محاسبه گردید و نشان داد که جمعیت در گذشته گسترش ناگهانی نداشته است.

ساختار ژنتیکی, پایکای افغانی (Ochotona rufescens), تنوع هاپلوتیپی, جریان ژن, Fst, خراسان شمالی