برومند صلاحی - دانشیار، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی
مسعود گودرزی - استادیار، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
سید اسعد حسینی - دانشجوی دکتری، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی

پیش­ بینی تغییرات دما و بارش برای اطلاع از میزان تغییرات آن در آینده و در نظر گرفتن تمهیدات لازم برای تعدیل اثرات سوء ناشی از تغییرات آب و هوایی بر منابع آبی و کشاورزی و همچنین اثرات محیطی، اقتصادی و اجتماعی از اهمیت فزاینده­ای برخوردار است، بر همین اساس، مدل­ های گردش عمومی جو (GCMs) طراحی شده ­اند که می ­توانند پارامترهای اقلیمی را شبیه­ سازی کنند. لذا، در این پژوهش داده­ های خروجی مدل گردش عمومی HadCM۳ تحت سه سناریوی تغییر اقلیم A۱B ،A۲ و B۱ به وسیله مدل آماری LARS-WG در ایستگاه­ های منتخب حوزه آبخیز دریاچه ارومیه ریزمقیاس گردانی شد و نتایج حاصل از آن در سه ایستگاه سینوپتیک منتخب شامل ایستگاه­ های سقز، تبریز و ارومیه در دوره پایه (۱۹۹۰-۱۹۶۱) و دهه ۲۰۵۰ (۲۰۶۵-۲۰۴۶) برای سه متغیر اقلیمی شامل دمای حداقل، دمای حداکثر و بارش مورد ارزیابی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در ارزیابی مدل LARS-WG به بررسی میزان خطای داده ­های مشاهداتی و شبیه­ سازی با استفاده از شاخص ­های MSE ،RMSE ،MAE و ضریب تعیین و همبستگی پرداخته شد و مدل برای منطقه مورد مطالعه، مناسب ارزیابی شد. نتایج حاصل از پیش­ بینی مدل در دهه ۲۰۵۰ نیز حاکی از کاهش ۸.۲۲ درصدی بارش و افزایش ۳.۱ درجه سلسیوس دما در منطقه مطالعاتی نسبت به دوره پایه می­ باشد. بیشترین افزایش دمای حداکثر مربوط به ایستگاه سینوپتیک تبریز و بیشترین افزایش دمای حداقل و همچنین، بیشترین میزان کاهش بارش در منطقه نیز مربوط به ایستگاه سینوپتیک ارومیه می­ باشد. نتایج حاصل از این پژوهش می­ تواند کمک فراوانی به حل چالش های مدیران و برنامه ­ریزان منابع آب در دوره های آتی نماید.

ایستگاه سینوپتیک, شمال غرب ایران, GCMs, HadCM۳‎, LARS-WG