حسین دقیق کیا - استاد گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز
فاطمه صادقی صادق آباد - ۲ دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز
حمید محمدزاده - استادیارگروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز
حسین واثقی دودران - ۳ دانشجوی دکتری گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز
ایرج اشرفی - ۳ دانشجوی دکتری گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز

زمینه مطالعاتی: در فرآیند انجماد-یخ­گشایی اسپرم استرس اکسیداتیو موجب کاهش تحرک، زنده­مانی، عملکردهای غشایی و در نهایت باروری سلول­های اسپرم می­شود. هدف: هدف این مطالعه بررسی تاثیر عصاره گیاه مرزنجوش به عنوان آنتی­اکسیدان طبیعی بر کیفیت اسپرم قوچ پس از یخ گشایی بود. روش کار: در این تحقیق از پنج راس قوچ قزل دو بار در هفته توسط واژن مصنوعی اسپرم­گیری شد. به منظور از بین بردن اثرات فردی دام­ها انزال­ها آنها به نسبت مساوی با هم مخلوط شدند. سطوح مختلف عصاره گیاه مرزنجوش (صفر،  ۱۰۰، ۱۵۰، ۲۵۰ میکرو­لیتردر میلی لیتر) به رقیق کننده بر پایه زرده تخم­مرغ- تریس افزوده شد. نمونه­ها بعد از طی مراحل سردسازی و پر شدن در پایوت­ها، در بخار ازت منجمد شده و تا زمان ارزیابی در ازت مایع نگهداری شدند. نتایج: افزودن ۱۵۰ میکرولیتر در میلی­­لیتر عصاره مرزنجوش باعث بهبود (۰۵/۰(P< صفت تحرک پیش­رونده نسبت به گروه شاهد شد ولی در سایر صفات حرکتی، زنده­مانی و یکپارچگی غشای پلاسمایی بهبود معنی­داری را نسبت به گروه شاهد به همراه نداشته است. به کارگیری سطح ۲۵۰ میکرولیتر در میلی­­لیتر عصاره این گیاه موجب کاهش معنی­دار (۰۵/۰(P< صفات زنده­مانی و یکپارچگی غشای پلاسمایی نسبت به گروه شاهد شد. استفاده از سطح ۱۵۰ عصاره مرزنجوش غلظت تولید مالون دی آلدهید را نسبت به گروه شاهد و سطح ۲۵۰ کاهش داد (۰۵/۰(P<. نتیجه­گیری: داده­های حاصل از آنالیز آماری نشان داد که افزودن عصاره مرزنجوش به رقیق کننده منی باعث بهبود اکثر پارامترهای تحرکی اسپرم قوج قزل، بعد از یخ گشایی شد.

استرس اکسیداتیو, اسپرم, مرزنجوش, آنتی اکسیدان طبیعی, انجماد-یخ گشایی