شهرام میرشادی - ۱ دانش آموخته کارشناس ارشد گروه علوم دامی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز
اکبر تقی زاده - ۲ استاد گروه علوم دامی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز
بیژن نویدگبلو - ۳ دانش آموخته کارشناس ارشد گروه علوم دامی دانشکده کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی

زمینه مطالعه: ترکیب شیمیایی دانه ها می تواند بر تخمیرپذیری آنها در دستگاه گوارش موثر باشد. هدف: این تحقیق به منظور تعیین ترکیب شیمیایی و فراسنجه های تولید گاز دانه ماشک، خلر و گاودانه در شهرستان تبریز صورت گرفت. روش کار: داده های بدست آمده در قالب طرح کاملا تصادفی مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. نتایج: دانه های ماشک، خلر و گاودانه از لحاظ پروتئین خام به ترتیب ۰۶/۳۰، ۵۲/۲۸ و ۲۹/۲۳ درصد ماده خشک، NDF (دیواره سلولی) ۵۵/۳۴، ۷۷/۳۱ و ۶۵/۳۰ درصد ماده خشک و خاکستر ۶۸/۳، ۳۲/۴ و ۰۵/۳ درصد بودند. در بین دانه های آزمایشی دانه گاودانه با پتانسیل تولید گاز ۱۹/۲۷۸ میلی لیتر، نرخ تولید گاز ۱۰۶/۰ میلی لیتر بر ساعت، اسیدهای چرب کوتاه زنجیر ۲۲/۱۱ میلی مول و انرژی قابل متابولیسم ۲۴/۹ مگاژول بر کیلوگرم دارای بالاترین پارامترهای تخمیری و دانه ماشک با پتانسیل تولید گاز ۲۲/۲۶۳ میلی لیتر، اسیدهای چرب کوتاه زنجیر ۴۸/۱۰ میلی مول و انرژی قابل متابولیسم ۷۹/۸ مگاژول بر کیلوگرم دارای کمترین  بود. دانه گاودانه نسبت به سایر دانه های مورد آزمایش به دلیل ویژگی های تخمیر و ترکیبات شیمیایی از ارزش غذایی بالاتری برخوردار می باشد. نتیجه گیری نهایی: نتایج این مطالعه نشان داد که دانه های مورد آزمایش یک منبع مناسب پروتئین برای نشخوارکنندگان می باشند.

تولید گاز, خلر, فراسنجه های تخمیر, گاودانه, ماشک