بهروز نجف نژاد - ۱ دانشجوی دکتری تغذیه دام گروه علوم دامی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدان
حسن علی عربی - ۲ دانشیار گروه علوم دامی دانشگاه بوعلی سینا همدان
محمد مهدی طباطبایی - ۲ دانشیار گروه علوم دامی دانشگاه بوعلی سینا همدان
اکبر تقی زاده - ۳ استاد گروه علوم دامی دانشگاه تبریز
داریوش علیپور - ۲ دانشیار گروه علوم دامی دانشگاه بوعلی سینا همدان
خلیل زابلی - ۴ استادیار گروه علوم دامی دانشگاه بوعلی سینا همدان

زمینه مطالعاتی: سلنیوم جایگاه ویژه­ای در بین آنتی­اکسیدان­های طبیعی دارد و از اکسیداسیون ساختار­های سلولی جلوگیری می­کند. هدف:این آزمایش به منظور بررسی اثر منابع مختلف سلنیوم بر فراسنجه­های خون و پاسخ آنتی اکسیدانی در گاو­های شیری هلشتاین تغذیه شده با جیره­های غنی از چربی انجام شد. روشکار: ۱۲ راس گاو هلشتاین با میانگین تولید ۴±۴۰ کیلوگرم شیر در روز در قالب طرح مربع لاتین ادغام شده ناقص با ۴ تیمار و۳ تکرار به ازای هر تیمار، مورد استفاده قرار گرفتند. آزمایش در ۳ دوره ۲۸ روزه با ۴ تیمار شامل: ۱) جیره پایه محتوی ۲۰% پنبه دانه بدون مکمل سلنیوم؛ ۲) جیره پایه + ۳/۰ قسمت در میلیون سلنیوم معدنی، سلنیت سدیم؛ ۳) جیره پایه  +۳/۰ قسمت در میلیون سلنیوم آلی، مخمر غنی از سلنیوم و ۴) جیره پایه  +۳/۰ قسمت در میلیون نانو سلنیوم) اجرا شد. میزان تولید شیر ثبت شد و در روز­های صفر و پایانی­ هر دوره، نمونه­گیری از خون انجام شد. نتایج: نتایج نشان داد که افزودن سلنیوم اگرچه تغییری در مصرف ماده خشک ایجاد نکرد اما باعث افزایش تولید شیر و شیر تصحیح شده برای ۴ درصد چربی  شد (۰۵/۰P<)، افزودن سلنیوم به جیره تاثیری بر غلظت گلوکز، ازت اوره­ای، کراتنین، پروتئین تام، آلبومین و گلوبولین خون گاو­های شیری نداشت. استفاده از سلنیوم بویژه نوع آلی و نانو آن موجب کاهش غلظت متابولیت­های چربی و فعالیت آنزیم­­های آلکالین فسفاتاز و آسپارتات آمینوترانسفراز سرم و افزایش ظرفیت آنتی­اکسیدانی خون گاو­های شیری شد (۰۵/۰P<). نتیجه گیرینهایی :بطور کلی نتایج این مطالعه نشان داد که افزودن ۳/۰ قسمت در میلیون سلنیوم به جیره­های حاوی سطوح بالایی از منابع چربی غیر اشباع باعث کاهش معنی­دار غلظت چربی­های مضر سرم و افزایش فعالیت آنتی­اکسیدانی آن می­شود، که بازتاب آن در بهبود توان تولیدی گاو­ها مشاهده میشود.  

سلنیوم آلی, سلنیوم معدنی, نانو سلنیوم, فراسنجه های خونی, گاو شیری