مریم هاشمی - عضو هیات علمی پژوهشگاه

امین ریحانی (۱۸۷۶-۱۹۴۰) از زمره ادبایی است که ادبیات­ خود را از شخصیت های وزین و پرمغز ادبی اقتباس می­کند، به گونه­ای که ذاتیت ادبیات و ذاتیت اندیشه­های ادبی حفظ می­شود. مقصود وی از ادبیات در آرمانشهرش این بود که باید ادبیات به عنوان ابزاری در جهت برانگیختن احساسات و انگیزش قضایای امت و همکاری با زندگی جامعه وتصویری صادق از تصاویر متنوع زندگی با آیین­ها و تراژدی های گوناگون باشد. هم­چنین بیانی راستین از جامعه­ باشد به گونه ای که پدیده­های آن با گرایش­های مختلف قومی وجریان­های بشری مواجه­ گردد. همچنین بر این مهم متمرکز است که شعر در عین حال که نیرومند و مفید است، باید ثمربخش و لذت آفرین نیز باشد لذا از شاعران آرمانشهر می خواهد که بر علیه اوضاع غمگین و اندوهناک اطرافشان بجنگند زیرا وظیفه وجودی شعر این است که شرایط ملی را بهبود بخشیده و احساس عزت وکرامت انسانی ایجاد کند. شعر باید برای عبرت­گیری و یادآوری باشد و به انسان در استمرار فعالیت های عقلی و روحی اش، کمک کند. صدای شاعر حقیقت همان صدای ملت و مردمش است و در شعر وی باید هم زیبایی ابیات و هم تعالی فلسفه و هم عشق به بشریت جمع باشد. روش معتمد در این مقاله، دو گونه است، اولا: روش توصیفی که اندیشه های ادبی ریحانی را از خلال تالیفات متناسب با موضوع پژوهش دنبال می­کنیم. ثانیا: روش تطبیقی که درآن تمایزاتی که ریحانی میان ولتر و روسو در بررسی اقسام نویسندگان آرمانشهر قائل شده است، بررسی می شود.  

کلمات کلیدی : اندیشه ادبی, آرمانشهر, نویسندگان, شعر وفلسفه, شاعران, ادبیات متعهد