علیرضا شیخی - استادیار گروه زبان وادبیات عربی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)
محمدرضا احمدی - دانشجو گروه زبان و ادبیات عربی
وحید میرزایی - دانشجوی دکتری زبان و ادبیت عربی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)

چکیده در دوره معاصر، به دلیل پیچیدگی مفاهیم شعری از سخنانی مبهم، غیر مستقیم و ابزار هنری گوناگونی بهره می­برند، ابزاری چون «نقاب» که پیام آور ابهام است. تکنیک کاربرد نقاب در بیشتر اشعار بر استفاده از شخصیت­های تاریخی استوار بوده که برای بیان دیدگاه شاعر در خصوص کاستی­های جامعه بشری یا محکوم کردن اوضاع جامعه ملی خود است. «نقاب» از نظر بافت و ساختار ارتباط تنگا­تنگی با اسطوره­ها (نماد­ها) دارد و در عین حال مولفه­های درام مانند «مونولوگ» (گفت گوی درونی) در آن به کار گرفته می­شود. «عبدالعزیز المقالح» از همین تکنیک برای آگاهی بخشی به هم وطنان خود در باره ظلم وجور حاکمان مستبد و آن هم در پس نقاب حضرت «نوح» بهره برده است. قصیده »مقتطفات من خطاب نوحبعد الطوفان»اولین قصیده­ای است که شاعر در آن از تکنیک نقاد استفاده کرده است.این پژوهش با تکیه بر روش توصیفی -  تحلیلی قصد آن دارد تا چگونگی استفاده از تکنیک نقاب را در این قصیده مورد بررسی و تحلیل قرار دهد. از همین روی از معیار های مونولوگ درامی، نقاب و صورتک و رویکرد­های متنوع تصاعدی و نزولی (جابجایی) نقابها استفاده شده است. از مهمترین دستاوردهای این تحقیق به موارد زیر اشاره می­شود: شاعر در زمینه تنوع بخشی به نقاب برای انتقال ویژگی­های عصر خود به شخصیت تاریخی از سبک آشنایی­زدایی بهره برده، میان این شخصیت و شخصیت خود ارتباط مملوسی برقرار ساخته است. صورت و نقاب در این قصیده از هم جدا نمی­شوند و تا پایان همراه یکدیگرند هرچند گاهی نقاب بر صورت تفوق می­یابد. گرچه شاعر در پاره­ای از سبک سخنرانی بهره می­برد لکن شاکله اصلی قصیده در مونولوگ درامی استوار است.  

کلمات کلیدی: عبدالعزیز المقالح, مقتطفات من خطاب نوح بعد الطوفان, نقاب, مونولوگ درامی