علی اصغر فیروزجائیان - استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه مازندران، ایران
پرویز شریفی - کارشناسی ارشد مطالعات جوانان، دانشگاه مازندران، ایران

تنبلی اجتماعی آسیب های متعدد و پیامدهای منفی را برای فرد و اجتماع در کوتاه مدت و درازمدت به وجود می آورد. تنبلی به معنای تن پروری، بیکاری، کاهلی، اهمال و سستی به کار رفته است. هدف این پژوهش، تحلیل جامعه شناختی عوامل درون و برون دانشگاهی بر تنبلی اجتماعی دانشجویان (مطالعه موردی: دانشجویان دانشگاه مازندران) است. روش پژوهش از نوع پیمایشی و ابزار سنجش آن پرسش نامه محقق ساخته است. جامعه آماری این پژوهش، کلیه دانشجویان دانشگاه مازندران هستند و حجم نمونه لازم برای پژوهش حاضر ۳۹۰ نفر برآورد شد و از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب با حجم استفاده شده است. بعد از جمع آوری اطلاعات، فرضیه های پژوهش در دو سطح توصیفی و استنباطی با نرم افزار SPSS و Amosبررسی شد. در این پژوهش، نظریه انتخاب عقلانی کلمن، چارچوب نظری است. نتایج پژوهش نشان داد تنبلی دانشگاهی با متغیرهای نابسامانی در سطح نظام و ابعادش (درون و برون دانشگاه) رابطه معناداری وجود دارد که متغیرهای نبود نظارت و کنترل در دانشگاه، ضعف برنامه ریزی در دانشگاه، طفره روی آموزشی سیستمی، فرهنگ تنبلی در جامعه، پایین بودن هزینه های تنبلی در جامعه) بجز متغیرهای نبود امکانات و تجهیزات در دانشگاه و نبود آینده شغلی را شامل می شود. همچنین برحسب معادلات ساختاری، فرضیه اول تایید شد. نتیجه آزمون الگوی ساختاری نشان می دهد که متغیرهای بالا ۴۰ % از تغییرات تنبلی دانشگاهی (فردی، گروهی) را تبیین کردند.

تنبلی اجتماعی, نظریه انتخاب عقلانی, تنبلی دانشگاهی, نابسامانی درون و برون دانشگاهی