شکوفه سالاری سرگرو - کارشناس ارشد زمین شناسی، دانشگاه هرمزگان
پیمان رضائی - استادیار، گروه زمین شناسی، دانشگاه هرمزگان

       سازند گچساران (میوسن پیشین) به عنوان مهم ترین پوش سنگ مخازن هیدروکربوری زاگرس از یک سو و برخورداری از نمک، گوگرد و گچ از سوی دیگر، اهمیت فراوانی در زمین شناسی ایران دارد. به منظور شناسایی و تفکیک رخساره ها و شناخت محیط رسوبی این سازند، برشی در باختر بندرعباس انتخاب و مطالعه گردید. سازند گچساران در ناحیه مورد مطالعه (واقع در جنوب کوه نمکی خمیر) با ستبرای ۳۱۰ متر ، از سه بخش چهل، چمپه و مول تشکیل شده و ترکیب سنگ شناسی آن، ژیپس ـ انیدریت (۲۶۵ متر، ۵/۸۵ درصد)، آهک (۲۵ متر، ۸ درصد) و مارن (۲۰ متر، ۵/۶ درصد) می باشد. مطالعه مقاطع نازک میکروسکپی به شناسایی هفت ریز رخساره تبخیری- آهکی شامل: ریز رخساره های ژیپس- انیدریت، مادستون آهکی، مادستون آهکی دولومیتی شده با فابریک روزنه ای، مادستون آهکی ژیپسی ـ انیدریتی شده، مادستون آهکی سیلتی لامینه بندی شده، پکستون ـ گرینستون بیوکلاستی دولومیتی شده و و کستون اینتراکلاستی دولومیتی شده با فابریک روزنه ای منجر شد. یافته های این تحقیق نشان می دهد که رخساره های مارنی، آهکی و ژیپس ـ انیدریتی به ترتیب در محیط لاگونی، بین جزر و مدی و بالای مدی بجای گذاشته شده اند. توالی این سه رخساره، معرف ناحیه پشت یک رمپ کربناته (رمپ داخلی) است. نهشته های سازند گچساران در برش مورد مطالعه، در یک گستره لاگونی تا سبخایی با اقلیم گرم و خشک، با پیشروی و پسروی های محدود آب دریا و شرایط زمین ساختی آرام پدید آمده است.   

سنگ رخساره, محیط رسوبی, سازند گچساران, باختر بندرعباس