علیرضا خواجه گیر - استادیار گروه ادیان و عرفان تطبیقی دانشگاه شهرکرد
عبداله میرزاوند - دانش اموخته کارشناسی ارشد ادیان و عرفان تطبیقی دانشگاه شهرکرد

فتوت یا جوانمردی عنوان یک مکتب دینی است که در طول تاریخ، ارتباط نزدیکی با مکتب تصوف برقرار کرد. این دو مکتب بر یکدیگر تاثیر متقابل گذاشتند. از اصول مهم تصوف و فتوت، در زمینه هدایت مریدان، انتخاب پیر و اطاعت و فرمانبرداری از او در طریقت است. پیر فردی نیک سرشت و آزاد از تعلقات است که با پیمودن راه معرفت و رستگاری، راهنمای سالکان در مسیر دشوار سلوک می شود. پیر با حمایت خود از مرید، مرتبه او را در نزد پروردگار بالا می برد. او با همت خود، مرید را از سستی ورزیدن در مسیر سلوک بازمی دارد؛ همچنین او را از هواهای نفسانی و دام های شیطان نجات می دهد و تا زمانی که مرید را به رستگاری نرساند از رسالت خود بازنمی ایستد. این مقاله می کوشد تاثیر متقابل این مسئله را در دو مکتب تصوف و فتوت بررسی کند؛ همچنین برای پژوهشگران آینده که در این زمینه پژوهش خواهند کرد، مسیری را هموار کند. این مقاله افزون بر واکاوی جایگاه پیر در مکتب تصوف و فتوت، تاثیر این دو مکتب را بر یکدیگر با توجه به سه وجه مشترک آنها در زمینه پیر بررسی می کند؛ این سه وجه عبارت است از: نقش و تاثیر پیران در تربیت مریدان، شرایط پیران واقعی، طبقه بندی پیران.

فتوت, فتوت نامه, تصوف, پیر, سیر و سلوک