محسن پورخسروانی - استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
علی مهرابی - استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
زهرا امیرجهانشاهی - دانشجوی کارشناسی ارشد مخاطرات طبیعی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

طرح مسئله: گسل ها، مهم ترین عامل ایجاد زلزله هستند که توانایی های لرزه ای متفاوتی دارند و زلزله های کوچک و بزرگی را ایجاد می کنند؛ بنابراین شناسایی خطاهای موجود در هر منطقه و شناخت نوع و دامنه فعالیت گسل ها، آسیب های عملکرد آنها را به شدت کاهش می دهد. هدف: این پژوهش سعی دارد رابطه شاخص خط وارگی گسل ها را با لرزه خیزی در محدوده خطوط ریلی استان هرمزگان ارزیابی کند. روش: شاخص خط وارگی، معیاری کمی از شدت گسلش هر منطقه، تابعی است که در پردازش آن تعداد، طول و تقاطع گسل ها در واحد سطح محاسبه مکانمند می شود. بدین منظور گسل های منطقه در فاصله ۱۰۰کیلومتری از خطوط ریلی با استفاده از نقشه های زمین شناسی و تصاویر رادار استخراج، سپس شاخص خط وارگی[۱] با بهره گیری از نرم افزار Arc GIS محاسبه و درنهایت با استفاده از این شاخص نقشه مکانی تهیه شد. نتایج: بررسی ارتباط داده های لرزه ای و تراکم گسلی با الگوی توزیع شاخص خط وارگی نشان دهنده همبستگی نسبی تراکم گسل ها و همچنین الگوی توزیع زلزله ها با شاخص خط وارگی در محدوده مطالعاتی است؛ به طوری که یافته های پژوهش نشان داد ۳۳/۱۵درصد از کل لرزه های رخ داده در منطقه (لرزه های بیش از ۴ ریشتر) در طبقه شاخص Pf۵ واقع شده اند که فقط ۶۲/۴درصد از کل مساحت منطقه را به خود اختصاص داده است؛ همچنین فقط ۵۴/۳درصد از زلزله های رخ داده در طبقه با شاخص Pf۱ قرار گرفته اند که بیشترین درصد (۰۷/۲۷درصد) از منطقه را به خود اختصاص داده است؛ به بیان دیگر با افزایش شاخص خط وارگی، تراکم زلزله های رخ داده در منطقه نیز بیشتر می شود. نوآوری: این پژوهش به دلیل بررسی تراکمی گسل ها و همچنین بررسی رابطه مساحت خط وارگی گسل ها با تعداد زمین لرزه ها در نوع خود بی سابقه است. [۱] lineament factor Photo

خطوط ریلی, شاخص خط وارگی, گسل, لرزه خیزی, استان هرمزگان