علی حاجی نژاد - گروه جغرافیا، دانشگاه گیلان، گیلان، ایران
ابوذر پایدار - گروه جغرافیا، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
آیدا الاالدین وندی - جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، گروه جغرافیا، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

امروزه رسانه های جمعی نقش چندبعدی با جنبه های مثبت و منفی در تحولات زندگی جوامع دارند. یکی از ابعاد زندگی انسان، بعد فرهنگی است که به شدت در تاثیر رسانه های جمعی به ویژه برنامه های تلویزیونی است. توسعه فرهنگی زیربنای توسعه روستایی است و شاخص های متنوعی در حوزه نظام مهارت، نظام دانایی، نظام توانایی، افزایش سرمایه اجتماعی، حفظ و تقویت هویت فرهنگی و بهبود فرهنگ استفاده از کالاها و اماکن فرهنگی دارد. هدف این پژوهش، تبیین اثر برنامه های تلویزیونی بر توسعه فرهنگی زنان روستایی دهستان کیار غربی است. نوع پژوهش توصیفی - تحلیلی و با روش پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش، زنان روستایی بالای ۱۵ سال دهستان کیار غربی هستند که با استفاده از رابطه کوکران، ۳۵۹ نفر برای نمونه انتخاب شدند. پایایی پرسش نامه با یک مطالعه راهنما (۳۰ پرسش نامه) انجام شد. ضریب آلفای کرونباخ بیش از۷/۰ محاسبه شد و نشان دهنده پایابودن ابزار استفاده شده بود. برای تحلیل داده ها از آزمون های T، رگرسیون و تحلیل خوشه ای در نرم افزار SPSS استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد با این که زنان روستایی دهستان کیار غربی به طور متوسط، روزانه حدود ۴ ساعت از وقت خود را صرف استفاده از برنامه های تلویزیونی می کنند، تاثیر برنامه های مذکور بر توسعه فرهنگی زنان روستایی دهستان کیار غربی با میانگین ۹/۲، پایین تر از حد متوسط است. همچنین نتایج مشخص کرد که ۱۰ متغیر پژوهش به طور همزمان ۴/۷۳ درصد از واریانس اثرات تلویزیون را بر توسعه فرهنگی زنان روستایی دهستان کیار غربی تبیین کرده اند؛ مهم ترین آن ها عبارتند از: توجه به مشکلات پیش روی زنان، پخش برنامه با موضوع فرهنگ مدرن (توجه کم به فرهنگ و خواسته های زنان محلی)، پخش برنامه ها در راستای ارتقای حقوق زنان و تقویت مشارکت روستاییان.

توسعه, زنان روستایی, رسانه های تصویری, تلویزیون, دهستان کیار غربی