ابراهیم عباسی - عضو هیئت علمی، دانشگاه الزهرا

حساب ذخیره ارزی، بر طبق ماده ۶۰ قانون برنامه سوم توسعه، به منظور ایجاد ثبات در درآمدهای ارزی حاصل از صادرات نفت خام و تبدیل وجوه آن به انواع ذخایر و سرمایه گذاری ها و تحقق اهداف برنامه سوم به وجود آمد. هدف مقاله حاضر، بررسی مسائل و عملکرد این حساب، در طول برنامه سوم است. نتایج نشان می دهد که برداشت های دولتی، بیش از سقف مجاز بوده است. در واقع، نسبت مجموع برداشت های دولتی به بخش غیردولتی در طی دوره مذکور، ۵۳/۴ برابر بوده است. درحالی که حداکثر سقف قانونی برداشت های دولتی، ۵۰ درصد موجودی این حساب است. برداشت های بخش غیردولتی نیز کمتر از سهم این بخش و معادل ۸۷/۲۴ درصد در طی دوره مذکور بوده است. همچنین بودجه ارزی، بیش از مصوبات قانون برنامه سوم بوده و مبلغ واریزی به حساب، نسبت به مازاد درآمد نفتی، به طور متوسط ۸۲/۹۰ درصد بوده است. مجموع برداشت ها از حساب ارزی همه ساله روند افزایشی داشته است و این برداشت ها، موجب افزایش نقدینگی و تورم شده است. تسهیلات پرداخت شده به بخش غیردولتی در طی سال های برنامه، کمتر از اعتبار اسنادی گشایش یافته، قراردادهای منعقده و طرح های مصوب بوده است

Foreign Exchange Reserves Account, Governmental and Non-Governmental Sectors’ Withdrawals, Liquidity, Article ۶۰ of Iran’s Third Development Plan Law, حساب ذخیره ارزی، برداشت های بخش دولتی و غیردولتی، نقدینگی، ماده ۶۰ قانون برنامه سوم توسعه، تسهیلات پرداخت شده