مصطفی باقری - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
زهرا ایزد پناه - استادیار گروه ابیاری و زهکشی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
سعید برومند نسب - استاد گروه ابیاری و زهکشی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
محمد خرمیان - استادیار بخش تحقیقات فنی و مهندسی مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد، دزفول، ایران

ویژگی های فیزیکی و هیدرولیکی خاک(K) نقش مهمی در طراحی آبیاری و زهکشی دارد. تغییر پذیری پارامترهای هیدرولیکی خاک بسته به مکان و زمان زیاد می باشد. به­منظور بررسی این تغییرات، آزمایشی صحرایی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تیمار و سه تکرار در مزرعه ذرت در شمال خوزستان(دزفول) در سال ۱۳۹۲ انجام گردید. تیمار ها شامل روش های بی خاک ورزی((NT، کم خاکورزی(MT) و خاک ورزی مرسوم(CT) بودند. اندازه گیری ها با استفاده از نفوذ سنج دیسک در مکش های مختلف(صفر، ۳، ۵، ۱۰ و ۱۵) در چهار زمان شامل قبل از آبیاری، آبیاری های دوم، هشتم و دهم در روش های مختلف خاک ورزی انجام شد. داده های اندازه گیری شده از عمق خاک(۱۰-۲۰ سانتی متر) و در زمان های مختلف به عنوان عوامل فرعی به صورت کرت های خرد شده در زمان تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که خاک ورزی و عمق اندازه گیری و اثر متقابل آن ها در سطح ۱% روی مقادیر جرم مخصوص ظاهری خاک تاثیر داشت. هدایت هیدرولیکی اشباع و نزدیک اشباع در تیمار خاک ورزی مرسوم به طور معنی داری از دو روش دیگر خاک ورزی بالاتر بود و در کم خاک ورزی و بی خاک ورزی این مقدار تقریبا یکسان است. به­جز مکش ۱۵ و  گاردنر، بین زمان های مختلف در همه مکش ها اختلاف معنی داری وجود داشت. رطوبت اولیه خاک، نقش مهمی روی تغییرات هدایت هیدرولیکی خاک در زمان داشت. اثر متقابل خاک ورزی و زمان فقط در حالت اشباع معنی دار شد. 

هدایت هیدرولیکی, نفوذسنج مکشی, تغییر پذیری زمانی, خاک ورزی