محمد بنایان اول - استاد گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
سارا اسدی - دانشجوی دکتری اگرواکولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
حسن صالحی - دانشجوی دکتری هواشناسی کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
سعیده کوزه گران - دانشجوی دکتری هواشناسی کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، اییران

تحلیل تصویری پراکندگی الگوی بارندگی در هر مکانی منجر به اظهار نظرهای ذهنی و مبهمی می شود. بنابراین یافتن شاخص های مفید با توانایی توضیح و تفسیر بهتر پراکندگی و الگوی بارش به منظور افزایش درک ما از الگوی بارش، ضروری به نظر می رسد. در مطالعه اخیر، رابطه بین شاخص ها و عملکرد دو گیاه زراعی گندم و جو در طول دوره ۳۰ ساله ۱۳۶۳ – ۱۳۹۲ در مشهد ارزیابی شده است. شاخص های یکنواختی برای دو دوره کاشت تا مرحله برداشت و مرحله بحرانی رشد گندم و جو (گرده افشانی) محاسبه شد. مرحله بحرانی محدود به یک دوره ۳۰ روزه گرده افشانی گیاهان از می تا ژوئن (اواسط خرداد تا اوسط تیر) بود. نتایج بیانگر این است که عملکرد گندم و جو همبستگی معنی داری با شاخص ER (شیب خط یکنواختی: میانگین بارش روزانه در طول دوره رشد گیاه زراعی) (تا ۵/۰) دارد. در حالی­که همبستگی میان عملکرد گندم و جو با شاخص UR (شاخص توزیع نابرابر بارش) وجود نداشت. اما، هنگامی که شاخص یکنواختی بر اساس میانگین بارش روزانه وزن داده شد (UR/ER)، همبستگی منفی معنی داری (۴۵/۰-r=) مشاهده شد. همبستگی بین شاخص های یکنواختی (UR) و عملکرد گندم و جو در دوره بحرانی گرده افشانی در حدود ۴۸/۰ بود. که نشان دهنده بهبود دقت این شاخص در شرایط انتخاب درست دوره بحرانی و تاثیر بارندگی در این دوره بر عملکرد گیاهان زراعی می باشد.

بارندگی تجمعی, شاخص یکنواختی, عملکرد غلات