شهاب نیر - فارغ التحصیل کارشناسی ارشد مهندسی آب و سازههای هیدرولیکی، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه سمنان
حجت کرمی - استادیار گروه مهندسی آب و سازه های هیدرولیکی، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه سمنان
سعید فرزین - استادیار گروه مهندسی آب و سازه های هیدرولیکی، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه سمنان
محمد رستمی - استادیار پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی

فرسایش کناره های رودخانه­ها و سواحل از مهم ترین دغدغه های مهندسین علم هیدرولیک است. استفاده از آبشکن ها، از جمله روش هایی است که به کنترل و کاهش فرسایش کمک می کند. آبشکن ها به صورت نفوذپذیر و نفوذناپذیر استفاده می شوند که آبشکن های I شکل (ساده)، L شکل و T شکل از جمله آبشکن های نفوذناپذیر هستند. در این پژوهش آزمایشگاهی، بهینه کردن میزان فرسایش آبشکن های سری ۳ تایی با آبشکن ساده در موقعیت اول و استفاده از هندسه های مختلف در جایگاه دوم و سوم مطالعه شده است. هم­چنین بهترین ترکیب جهت بهینه شدن میزان فرسایش معرفی شده است. آزمایش ها در شرایط آستانه حرکت بستر متحرک، مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که عمق آبشستگی متوسط آبشکن I شکل در موقعیت اول در حدود y۷/۲ (y: عمق جریان) است. بهترین و بهینه ترین عملکرد در بین تمام ترکیب ها، مربوط به ترکیب (I T L) است. این سری بهترین ترکیب برای حداقل کردن آبشستگی آبشکن با هندسه ساده (I) در جایگاه اول، عمق آبشستگی متوسط و حجم آبشستگی کل بستر فرسایش پذیر است. متوسط فرسایش در مقطع طولی میانی کانال برای این ترکیب در حدود y۰۲/۰ است، که نشان دهنده آن است که ترکیب (I T L) علاوه بر کناره، در میانه کانال نیز عملکرد مناسبی دارد.

آبشکن ساده, آبشکن های سری ترکیبی, ترکیب بهینه, عمق آبشستگی