زهرا صادقی - دانشجوی دکتری گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
سعیدرضا خداشناس - استاد گروه مهندسی آب،دانشگاه فردوسی مشهد- مشهد،ایران
حسین ثنایی نژاد - دانشیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
مهدی مفتاح هلقی - دانشیار گروه علوم و مهندسی آب دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

مطالعه حاضر با هدف بررسی اعمال سناریوهای بهره­برداری بر روی سد گلستان جهت کاهش پهنه سیل و خسارت سیل در پایین­دست سد، انجام شد. بدین منظور هیدروگراف ورودی به سد گلستان، برای دوره بازگشت­های ۲۵، ۵۰، ۱۰۰ و ۲۰۰ ساله با در نظر گرفتن فاصله اطمینان بدست آمد. برای روندیابی هیدروگراف­های سیل در مخزن و محاسبه هیدروگراف خروجی از سد از روش پالس ذخیره­ای استفاده گردید. هم­چنین از تلفیق سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS)  و مدل هیدرولیکی HEC-RAS جهت پهنه­بندی سیلاب­های مختلف استفاده شد. در نهایت خسارت وارد به اراضی اطراف رودخانه در هر سناریو بدست آمد. نتایج نشان داد که اختصاص حجمی از مخزن سد گلستان جهت کنترل سیل، برای سیلاب هایی با دبی اوج هیدروگراف تا ۲۰۰۰ مترمکعب بر ثانیه اثرگذار است و با افزایش دبی اوج هیدروگراف ورودی، عملا خالی نگه داشتن سد تاثیری چندانی در کاهش دبی اوج هیدروگراف خروجی از سد نخواهد داشت. به طوری که در سیل های با دبی اوج ۵۰۰ مترمکعب بر ثانیه می­توان با اعمال سناریوهای بهره­برداری پهنه سیل را نسبت به حالت مخزن پر تا ۱۰۰ درصد کاهش داد.

رودخانه گرگان رود, سد گلستان, کنترل سیل, HEC- RAS, GIS