الهام رستم زاده - بخش مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
محمد مهدی احمدی - بخش مهندسی آب دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
مجید رحیم پور - بخش مهندسی آب دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

تجمع واریزه های همراه جریان در آبراهه ها در پشت سازه ها و پایه پل ها منجر به کاهش ظرفیت عبور جریان، برهم خوردن رابطه دبی –اشل نقاط کنترل و تاثیر منفی بر عملکرد و بهره برداری سازه های آبی می شود. استفاده از سازه رک یک روش معمول در کنترل واریزه ها است. در این تحقیق افزایش کارایی سازه رک با بازطراحی این سازه و همچنین میزان پس زدگی آب در پشت این سازه به صورت آزمایشگاهی بررسی شده است. در این آزمایشات از چهار نوع هندسه ی رک، سه دسته واریزه ی چوبی در شرایط جریان فوق بحرانی، بحرانی و زیر بحرانی بررسی شد. براساس نتایج به دست آمده، نوع واریزه و شرایط جریان در راندمان رک بی تاثیر بوده و بهترین عملکرد رک را رک W شکل با راندمان ۹۵% داشته است. در صورتی که هندسه ی رک و شرایط جریان در پس زدگی آب در بالادست تاثیر داشته، به طوری که رک v شکل کمترین میزان پس زدگی با مقدار ۱۴/۰ درصد را ایجاد کرده است. بجز هندسه ی سازه عدد فرود جریان بر روی پس زدگی آب تاثیر داشته است.

جریان واریزه ای, سازه های آبی, سیلاب, مهندسی رودخانه