نادر نادری - بخش تحقیقات فنی و مهندسی- مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی شاهرود-سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی- شاهرود
رامین فضل اولی - گروه مهندسی آب، دانشکده مهندسی زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
علی شاهنظری - گروه مهندسی آب، دانشکده مهندسی زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران.
سعید خاوری خراسانی - بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد،

مدیریت آبیاری یکی از مهم ترین عوامل موثر بر توسعه و گسترش ریشه گیاه است. هدف این پژوهش بررسی تاثیر تیمارهای مختلف کم آبیاری در روش آبیاری قطره ای سطحی بر چگونگی رشد و توزیع ریشه گیاه ذرت رقم سینگل کراس ۷۰۴ بود. این پژوهش در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی طی سال زراعی ۱۳۹۳ اجرا گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با ۹ تیمار در ۴ تکرار اجرا گردید. تیمارها شامل آبیاری کامل (FI)، کم آبیاری تنظیم شده (DI) با تامین ۸۰ و ۶۰ درصد نیاز آبی، آبیاری ناقص ریشه به طور متغیر (PRD) و تامین ۱۰۰، ۸۰ و ۶۰ درصد نیاز آبی و آبیاری ناقص ریشه به طور ثابت (FPRD) و تامین ۱۰۰، ۸۰ و ۶۰ درصد نیاز آبی بود. نیاز آبی بر اساس جبران کمبود رطوبت خاک تا حد ظرفیت زراعی به کمک رطوبت سنج الکترومغناطیس تعیین و بوسیله کنتورهای حجمی اندازه گیری و در مزرعه توزیع شد. اولین تنش در مرحله ۶ برگی ذرت اعمال شد. دو هفته بعد از اعمال اولین تنش، در مرحله ۱۰ برگی بوته ها نمونه بردای ریشه انجام شد. در هر بار نمونه برداری صفات وزن خشک، حجم و نفوذ جانبی و عمقی ریشه اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که در همه تیمارها با کاهش میزان آب مصرفی، میانگین مقدار کلیه صفات مورد اندازه گیری کاهش یافت. تغییرات وزن خشک ریشه نشان داد که تفاوت معنی داری بین روش های FI، PRD۱۰۰ و PRD۸۰ وجود نداشت. همچنین حجم ریشه تحت تاثیر کم آبی قرار گرفت اما کاربرد روش PRD۸۰ مانع از بروز اثرات منفی کم آبی بر حجم ریشه شد. بنابراین در مقایسه با روش های DI و FPRD هنگام اعمال تنش آبی روش PRD از کارائی بهتری برخوردار است و جذب آب و مواد غذائی توسط ریشه در سطح بیشتری صورت خواهد گرفت.

آبیاری یک در میان, توسعه ریشه, ذرت, نیاز آبیاری