حسین گلی - استادیار دانشگاه اراک
غلامعباس رضائی هفتادر - دانشیار دانشگاه تهران

در سال های اخیر در حوزه نقد ادبی مکتب­های مختلفی به وجود آمده و ناقدان بسیاری، نظریه­های نقدی و ادبی خود را بر مبنای این مکتب­ها ارائه نموده اند؛ از جمله این گرایش های نقدی، نقد ساختارگرایی (Structuralism) در حوزه ادبیات و زبان شناسی است که پیدایش آن به فرمالیسم و مکتب پراگ و نئوفرمالیسم برمی گردد. نقد ساختارگرایانه شیوه ای است نقدی که در آن پدیده های جزئی در ارتباط با یک کل بررسی می شوند و ناقد ساختار گرا بین مباحث سنتی و یافته های زبان شناسی هماهنگی ایجاد می کند. این مکتب بیشتر مبتنی بر دید همزمانی (Synchronique) است و به ارتباط میان اجزاء و پدیده ها در یک زمان معین می پردازد، هر چند از دید در زمانی (Diachronic) نیز غافل نیست. بعدها ساختارگرایی کم کم از جایگاه اصلی خود یعنی نقد متون ادبی فراتر رفت و به نوعی روش و متدولوژی تبدیل شد که در بسیاری از دانش ها با توجه به تئوری ارتباطات، (Communication theory) می تواند کاربرد داشته باشد.

ساختارگرایی, نشانه شناسی, متن, تحلیل, همزمانی و در زمانی