میثم محمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد جامعه شناسی دانشگاه تهران
امیر رستگارخالد - استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه شاهد تهران

          براساس دادههای منتشر شده از سوی سازمآن های مختلف جمعیتشناختی، نرخ باروری در بسیاری از کشورهای جهان و از جمله در ایران در حال کاهش است. این امر میتواند ناشی از دلایل متعددی باشد. با وجود این، دگرگونیهای فرهنگی طی چند دهه اخیر، در میان سایر تغییرات، بیشتر از همه خودنمایی میکنند: رشد فردگرایی، تغییرات مذهبی، رشد سکولاریسم و دگرگونی در ارزش ‎ های خانوادگی، در زمره مهمترین تحولاتی قرار دارند که میتوان ارتباط آن ها را با باروری بررسی کرد. هدف از این پژوهش، مطالعه رابطه تحولات فرهنگی در حوزههای فردی، خانوادگی و مذهبی با تغییرات نرخهای باروری در مراکز استآن های ایران است. دادههای مربوط به این تحولات فرهنگی از یافتههای پیمایش ارزشها و نگرشهای ایرانیان در سال ۱۳۸۰ استخراج شده است. برای به دست آوردن نرخهای باروری عمومی در این سال نیز، میزآن های باروری در سال ۱۳۷۵، براساس روش "فرزندان خود" به دادههای استاندارد برای سال ۱۳۸۰ تبدیل شده است. برایناساس، روش تحقیق در این مطالعه، از نوع تحلیل ثانوی است. نتایج پژوهش نشان داد که رابطه کاملا معناداری میان متغیرهای فردگرایی، دینداری، سکولاریسم و ارزشهای خانوادگی در میان مراکز استانی ایران با نرخهای باروری در این استان ها وجود دارد؛ بهاین معنا که هر چه میزان دینداری شهرها بیشتر، سطوح سکولاریسم و فردگرایی کمتر، میزان توجه به ارزشهای خانوادگی بیشتر باشد، نرخ باروری در آن شهرها بیشتر است و برعکس، دینداری کمتر، سکولاریسم و فردگرایی بیشتر و توجه به ارزشهای خانوادگی کمتر، با نرخهای پایین باروری رابطهای مثبت و همسو دارند.  

تغییرات فرهنگی, باروری, فردگرایی, دینداری, سکولاریسم و ارزشهای خانوادگی