علی رضا صادقی - استادیار بخش شهرسازی دانشکده هنر و معماری دانشگاه شیراز
پریسا زارع - دانش آموخته کارشناسی ارشد طراحی شهری دانشکده هنر و معماری دانشگاه شیراز
علی رضا روایی - دانشجوی کارشناسی شهرسازی دانشکده هنر و معماری دانشگاه شیراز

فضای شهری، نتیجه برهم کنش فضا و اجتماع و محل تبلور زندگی اجتماعی است؛ از این رو، ساختاری مناسب برای فهم بی عدالتی های اجتماعی و سنجش میزان احساس عدالت شهروندان محسوب می شود. در این پژوهش با روش پیمایشی، معناداری رابطه میزان احساس عدالت شهروندان با چگونگی حضور آنها در فضاهای شهری بررسی شده است. از پرسش نامه عدالت اجتماعی راسیسنسکی و فلدمن (۱۹۸۷) به منزله ابزار جمع آوری اطلاعات استفاده شده است. جامعه آماری همه شهروندان شهر شیراز است که در فضاهای عمومی شهری حضور داشتند و به نوعی از فضا های شهری استفاده می کردند. با توجه به نامشخص بودن تعداد جامعه آماری و براساس فرمول کوکران، تعداد ۱۷۰ نفر از جامعه آماری برای نمونه انتخاب شدند. روایی و پایایی پرسش نامه با استفاده از روش های اعتبار محتوا و آلفای کرونباخ (۷۳/۰) تایید شده است. با توجه به توزیع نشدن طبیعی داده ها، از آزمون های نا پارامتریک مان ویتنی و کروسکال والیس برای تحلیل داده ها و از ضریب همبستگی کرامر برای بیان میزان همبستگی متغیر ها استفاده شده است. نتایج نشان می دهند احساس عدالت اجتماعی با متغیر مدت زمان حضور در فضای شهری ارتباط ندارد؛ با این حال میزان احساس عدالت اجتماعی با تعداد دفعات حضور شهروندان در فضاهای شهری ارتباط مستقیم دارد (با شدت ۴۰۷/۰). همچنین تعداد دفعات حضور شهروندان در فضاهای شهری با ترجیحات آنها در زمینه لیاقت و چگونگی به دست آوردن امکانات (با شدت ۲۲۳/۰) و نوع نگرش به احساس همدردی و دلسوزی به منزله مهم ترین ارزش انسانی (با شدت ۱۸۱/۰) ارتباط معناداری دارد. ترجیحات شهروندان در زمینه فقیربودن افراد به دلیل نداشتن انگیزه و هدف در زندگی نیز با مدت زمان حضور شهروندان در فضا های شهری (با شدت ۱۶۸/۰) ارتباط دارد.

عدالت اجتماعی, فضای عمومی شهری, کیفیت حضور در فضای شهری, شهر شیراز