زهرا رحمتی مقدم - گروه علوم دامی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان
طاهره محمدآبادی - گروه علوم دامی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان
هدایت الله روشنفکر - گروه علوم دامی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان
مرتضی چاجی - گروه علوم دامی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان
خلیل میرزاده - گروه علوم دامی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان

زمینه مطالعاتی: مغز بلوط حاوی ۵۵ درصد نشاسته است که می­توان از آن به عنوان منبع انرژی، در تغذیه دام نشخوار کننده در کنسانتره استفاده کرد. هدف: هدف از این مطالعه، بررسی اثر جیره­های آزمایشی حاوی سطوح صفر، ۸۰/۱۵، ۵۸/۳۱ و ۳۷/۴۷ درصد مغز میوه بلوط بر فراسنجه های تجزیه­پذیری، تخمیری و قابلیت هضم آزمایشگاهی در گاو هلشتاین و گاومیش رودخانه ای خوزستان بود. روش کار: میوه بلوط در سطوح صفر، ۸۰/۱۵، ۵۸/۳۱ و ۳۷/۴۷ درصد در جیره (تنظیم شده بر طبق جداول احتیاجات غذایی گاو) گاو و گاومیش استفاده شد. روش های تولید گاز، تلی و تری و کیسه گذاری شکمبه ای برای تعیین هضم، تخمیر و تجزیه­پذیری این جیره­های آزمایشی مورد استفاده قرار گرفت. نتایج: میزان قابلیت هضم ماده خشک و NDF در گاو و گاومیش در تیمار حاوی ۵۸/۳۱ درصد مغز بلوط بالاترین مقدار بود (۰۵/۰p <). صرف نظر از نوع جیره آزمایشی، قابلیت هضم ماده خشک در گاو و گاومیش تفاوت معنی داری نداشت (۰۵/۰P>)، اما قابلیت هضم NDF در گاومیش بالاتر از گاو (۹۶/۷۵ در برابر ۵۳/۶۵ درصد) بود (۰۵/۰p <). بدون توجه به نوع دام، بیشترین پتانسیل تولید گاز مربوط به تیمارهای حاوی مغز بلوط بود (۰۵/۰p <). مقدارPF ، تولید توده میکروبی، راندمان توده میکروبی و همچنین ماده آلی واقعا هضم شده بین جیره­های حاوی مقادیر مختلف مغز بلوط متفاوت نبود (۰۵/۰P>). بخش کند تجزیه (b)، پتانسیل تجزیه پذیری (PD) و تجزیه پذیری موثر (ED) در تیمار حاوی ۵۸/۳۱ درصد مغز بلوط در گاو و گاومیش بالاترین مقدار بدست آمد (۰۵/۰p <). بخش سریع تجزیه (a)، بخش کند تجزیه (b)، نرخ تجزیه (c)، پتانسیل تجزیه پذیری (PD) و تجزیه پذیری موثر(ED) در گاو و گاومیش متفاوت نبود (۰۵/۰

هضم پذیری, فراسنجه, تولید گاز, توده میکروبی