لیلا الله قلی - گروه علوم دامی دانشگاه تبریز
اکبر تقی زاده - گروه علوم دامی دانشگاه تبریز
علی حسین خانی - گروه علوم دامی دانشگاه تبریز
حمید پایا - گروه علوم دامی دانشگاه تبریز
یوسف مهمان نواز - گروه علوم دامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مراغه

زمینه مطالعاتی: فرآوری حرارتی دانه سورگوم باعث بهبود عملکرد آن در دستگاه گوارش می شود. هدف: این آزمایش به منظور تعیین تجزیه پذیری ماده خشک و پروتئین خام دانه سورگوم در شکمبه با استفاده از روش کیسه های نایلونی و سپس بررسی تغییرات ایجاد شده در سطح نانو مولکولی نمونه دانه سورگوم انجام گرفت. روش کار: نمونه خوراکی (فرآوری شده و خام) در زمانهای مختلف در شکمبه دو راس گوسفند دارای فیستولای شکمبه ای انکوبه شد. ساختمان نانو مولکولی تیمارها با استفاده از میکروسکوپ الکترونی روبشی بررسی و تصاویر تهیه شد. داده ها با استفاده از طرح کاملا تصادفی با نرم افزار SAS مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج: فرآوری به روش پرک با بخار باعث افزایش عددی تجزیه پذیری (PD) ماده خشک شد هر چند معنی دار نبود. تجزیه پذیری پروتئین خام در هر سه روش فرآوری (پرک با بخار، تفت دادن و مایکروویو کردن) به طور معنی داری کاهش یافت. نتیجه گیری نهایی: تصاویر گرفته شده با میکروسکوپ الکترونی نشان داد که تعداد و اندازه ی سوراخ ها (با ابعاد نانو) در واحد سطح تیمارها با میزان تجزیه پذیری همبستگی بالایی دارد. تیمار پرک با بخار باعث ژلاتیناسیون بیشتری در گرانولهای نشاسته شده است چرا که اندازهی گرانولها نسبت به تیمار کنترل و سایر تیمارها افزایش بیشتری داشته است که با نتایج آزمایشات هضمی که میزان تجزیه پذیری بیشتری را برای تیمار پرک با بخار نشان داده اند، مطابقت دارد. فرآوری پرک با بخار ویژگیهای تجزیه پذیری بهتری را نسبت به سایر تیمارها نشان میدهد و مقادیر بیشتری از مواد مغذی را در اختیار میکرو ارگانیسم ها قرار میدهد.

تجزیه پذیری, کیسه های نایلونی, فرآوری حرارتی, میکروسکوپ الکترونی