حسین دقیق کیا - گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز
مهدی نظری - گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز

زمینه مطالعاتی: در زمینه نگهداری اسپرم به صورت کوتاه و طولانی مدت پیشرفت های قابل توجهی صورت گرفته است. اما این فرایند از طریق تولید گونه های فعال اکسیژن و کاهش فعالیت آنتی اکسیدانی (احمدی وضمیری ۱۳۸۶)، عملکرد و کیفیت اسپرم را متاثر می کند (احمدی وضمیری ۱۳۸۶). هدف: در این تحقیق از ترکیب آنتی اکسیدان هدفمند و غیرهدفمند به منظور کاهش استرس اکسیداتیو و بهبود عملکرد اسپرم طیور استفاده شد. مواد و روشها: در این مطالعه، اثرات آنتی اکسیدانی ترکیبی از آنتی اکسیدان های هدفمند mitoQ و غیرهدفمند پنتوکسی فیلین در رقیق-کننده لیک بر پایه لسیتین مورد ارزیابی قرار گرفت. بدین منظور نمونه های منی از ۱۵ خروس نژاد راس با سن ۳۰ هفته به روش مالش پشتی-شکمی جمع آوری شدند. پس از رقیق سازی نمونه ها و افزودن سطوح مختلفی از هر دو آنتی اکسیدان، نمونه ها در دمای ºC۴ به مدت ۴۸ ساعت در یخچال نگهداری شده و در زمان های ۱، ۲۴ و ۴۸ ساعت نمونه ها از نظر پارامتر های تحرکی، زنده مانی، یکپارچگی غشای پلاسمایی، و در زمان ۴۸ ساعت میزان لیپید پراکسیداسیون و درصد اسپرم های با مورفولوژی سالم مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج: تیمار ۱ در یک ساعت پس از سردسازی باعث افزایش زنده مانی اسپرم نست به گروه کنترل شد (۰۵/۰p <). در ۲۴ ساعت پس از سردسازی تیمار ۱، ۴ و ۵ باعث افزایش حرکت پیش رونده شد. تیمار ۴ و ۵ باعث افزایش معنی دار تحرک کل و تیمار ۵ باعث افزایش زنده مانی و تیمار ۴ باعث افزایش معنی دار سلامت غشای اسپرم نسبت به گروه کنترل شد (۰۵/۰p <). در ۴۸ ساعت پس از سردسازی تیمار ۴ و ۵ باعث کاهش معنی دار غلظت مالون دآلدهید و تیمار های ۱، ۳، ۴، ۵ و ۶ باعث کاهش معنی دار اسپرم های ناسالم نسبت به گروه کنترل شد (۰۵/۰p <). نتیجه گیری نهایی: نتایج این مطالعه نشان داد که افزودن تیمار ۵ (nM mitoQ۲/۰+ Mµ۵/۰ پنتوکسی فیلین) به نمونه منی در طی ۴۸ ساعت سردسازی بهترین عملکرد را داشت.

میتوکندری, لیپید پرآکسیداسیون, آنتی اکسیدان هدفمند, پنتوکسی فیلین, اسپرم خروس