سید حمزه حسینی حسینی - دانشجوی دکترا
سعید یوسف زاده - استادیار- پیام نور
سرجی یریتسایان - دانشگاه ملی ارمنستان
خدایار همتی - دانشگاه گرگان

سابقه و هدف: تولید و مصرف کود های شیمیایی در کشاورزی متداول مشکلات زیست محیطی بسیاری را به همراه دارد. در حالی که، کاربرد کود های آلی به جای کود های شیمیایی می تواند نقش مهمی در حاصلخیزی خاک، افزایش کیفیت محصول و سلامت بوم نظام های زراعی داشته باشد. کدو پوست کاغذی، گیاهی علفی و یکساله متعلق به خانواده کدوئیان است. گیاهان متعلق به تیره کدوییان به علت تجمع درصد بالایی از پروتئین و بویژه روغن در دانه از ارزش غذایی مناسبی برخوردار هستند. از این رو هدف از این تحقیق بررسی تاثیر منابع مختلف کودی و تلفیق آنها ویژگیهای کمی و کیفی کدو تخم کاغذی می باشد.مواد و روش ها: به منظور بررسی آنالیز رشد و صفات کیفی کدو تخم کاغذی تحت تاثیر کاربرد کود های آلی و شیمیایی آزمایشی در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با ۳ تکرار در سالهای زراعی ۱۳۹۰- ۱۳۸۹ در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان اجرا گردید. تیمارها شامل: ) N۰ شاهد)، N۱ (۶۶-۶۶-۹۹ کیلوگرم در هکتار NPK معادل ۳۳ %)، N۲ (۱۳۲-۱۳۲-۱۹۸ کیلوگرم در هکتار NPK معادل ۶۶ %)، N۳(۲۰۰-۲۰۰-۳۰۰ کیلوگرم در هکتار NPK معادل ۱۰۰ %)، H: کود دامی (۳۰ تن در هکتار)، ۱/۲ H + N۱) :HN۱)، :HN۲ ( N۲+ ۱/۲ H)، HN۳: ( N۳+ ۱/۲ H)، : کمپوست زباله شهری (۳۰ تن در هکتار)، : N۱)+ ۱/۲ C)، N۲) :CN۲+۱/۲ C )، N۳ ) :CN۳+۱/۲ C ) و HN: (۱/۲ C + ۱/۲ H) بود. در این تحقیق سرعت رشد محصول و سرعت رشد نسبی، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، درصد روغن، اسید های اسید لینولئیک و اسید اولئیک اندازهگیری شدند. یافته ها: نتایج نشان دادند کاربرد تلفیقی کودهای دامی با کودهای شیمیایی سرعت رشد محصول و سرعت رشد نسبی را افزایش داد. کاربرد تیمار تلفیقی ۱۳۲-۱۳۲-۱۹۸ کیلوگرم در هکتار NPK + ۱۵ تن کود دامی در هکتار بیشترین عملکرد دانه را با میانگین ۱۰۴۴ و ۱۱۴۸ کیلوگرم در هکتار به ترتیب در سال اول و دوم آزمایش تولید کرد. بالاترین درصد روغن و شاخص برداشت نیز از کاربرد تیمار تلفیقی ۱۳۲-۱۳۲-۱۹۸ کیلوگرم در هکتار NPK + ۱۵ تن کود دامی در هکتار در دو سال آزمایش بدست آمد. بیشترین عملکرد بیولوژیک و اسیدهای چرب لینولئیک و اولئیک در اثر کاربرد کود دامی بدست آمد. کاربرد کود شیمیایی سطح سوم N۳ (۲۰۰-۲۰۰-۳۰۰ کیلوگرم در هکتار (NPK کم ترین درصد روغن دانه را در بین سطوح مختلف کود شیمیایی تولید نمود.نتیجه گیری: در کل نتایج نشان داد مصرف بیش از اندازه کودهای شیمیایی بر تمامی صفات مورد مطالعه (بجز شاخص برداشت) تاثیر منفی بر جای گذاشت. کاربرد تیمار تلفیقی :HN۲ (۱۳۲-۱۳۲-۱۹۸ کیلوگرم در هکتار NPK + ۱۵ تن کود دامی در هکتار) به جای کودهای شیمیایی میتواند موجب ارتقاء عملکرد کمی و کیفی کدوی تخم کاغذی شده و گامی در جهت نیل به کشاورزی پایدار محسوب گردد.

کشاورزی پایدار, کمپوست, گیاهان دارویی, نیتروژن