بهنام کامکار - عضو هیات علمی دانشگاه
ناصر باقرانی ترشیز - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان. گرگان
سید اسماعیل رضوی - گروه گیاهپزشکی- دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

به منظور بررسی سلامت سامانههای تحت کشت گندم در بخشی از حوزه قرهسوی استان گلستان، مطالعهای در ۷۹ مزرعه از هشت منطقه روستایی در بهار سال ۱۳۸۹ صورت گرفت. در این مطالعه با استفاده از روش کادراندازی، تعداد و نوع علف هرز به تفکیک جنس و گونه ثبت شد و اطلاعات مدیریتی هر مزرعه با استفاده از پرسشنامه تهیه شد. در این پژوهش از تعداد گونهها به عنوان غنای گونهای و شاخصهای تنوع زیستی شانن-واینر، سیمپسون و عکس سیمپسون برای اندازهگیری تنوع زیستی علفهای هرز استفاده شد. نقشه مزارع گندم محدوده با استفاده از سنجش از دور بدست آمد. لایههای شیب و جهت شیب با استفاده از مدل رقومی ارتفاعی زمین تهیه و طبقهبندی شدند. سپس لایههای اقلیمی، تنوع زیستی و عملکرد با مدلهای رگرسیونی چندگانه تهیه و طبقهبندی شدند. مناطق با عملکرد بالاتر و شاخصهای تنوع پایینتر از میانگین، به عنوان مناطق دارای سلامت تلقی شدند. هم چنین مزارعی که مصرف سموم در آنها کمتر از میانگین مصرف استان گلستان (۴۵/۱ لیتر در هکتار) بود، به عنوان مزارع سالم در نظر گرفته شدند. با استفاده از روش دادهکاوی، تاثیر عوامل مدیریتی بر شاخصهای تنوع زیستی علف هرز و عملکرد مزارع نمونهبرداری شده مورد بررسی قرار گرفت. طبق نتایج بدست آمده، تنها ۴۴ درصد (۲۰۶۴ هکتار) از سطح زیر کشت منطقه مورد مطالعه و فقط ۱۱ درصد (۷ مزرعه) از مزارع نمونهبرداری شده از نظر میزان عملکرد، تنوع زیستی علف هرز و مصرف سموم دارای سلامت بودند.

داده کاوی, سلامت, شاخص تنوع زیستی علف هرز, گندم