سید امین موسوی - دانشجوی سابق کارشناس ارشد گروه مهندسی علوم خاک دانشگاه تهران
فریدون سرمدیان - استاد گروه مهندسی علوم خاک دانشگاه تهران
عباس طاعتی - دانشجوی سابق کارشناس ارشد گروه مهندسی علوم خاک دانشگاه تهران

بهره برداری از اراضی در نتیجه ی افزایش جمعیت، در سطح وسیعی افزایش یافته است. به همین روی لازم است در جهت استفاده بهینه و پایدار اراضی و تثبیت عملکرد، اراضی در راستای استعداد خود مورد بهره برداری قرار گیرند. از آنجایی که ارزیابی تناسب اراضی مسئله ای چند عاملی است، انجام آن نیاز به تکنیکی دارد تا عوامل را همزمان ارزیابی کند. در این راستا می توان از مدل های تصمیم گیری چند معیاره از جمله تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده کرد. در این تحقیق، ارزیابی تناسب اراضی برای گندم دیم با استفاده از روش فائو و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) در قسمتی از اراضی کوهین مقایسه شده است. بر اساس تفسیر عکس های هوایی ۴۰۰۰۰/۱ منطقه، مطالعه ۲۳ پروفیل خاک و همچنین در نظر گرفتن خصوصیات مورفولوژی خاک ها، ۱۶ واحد خاک (واحد اراضی) در منطقه مشخص گردید، و ارزیابی تناسب اراضی در این واحدها صورت گرفت. بدین منظور، ۹ خصوصیت خاک به عنوان معیار شامل درصد آهک، درصد کربن آلی، درصد سنگریزه سطحی، عمق خاک، بافت خاک، pH،ACEC[۱]، شیب و اقلیم (بارندگی در طی دوره رشد، بارندگی در مرحله رشد رویشی، میانگین درجه حرارت در طی دوره رشد و میانگین درجه حرارت در مرحله رشد رویشی) انتخاب و بعد از آن به مقایسه معیارها در غالب ماتریس تصمیم پرداخته شد. مقایسه شاخص اراضی به دست آمده از روش فائو و تحلیل فرآیند سلسله مراتبی نشان داد که شاخص اراضی در تمامی واحدهای اراضی در روش تحلیل فرآیند سلسله مراتبی بیشتر از روش فائو بود. بیشترین شاخص اراضی در واحد ۵ به میزان ۵/۷۲  و کمترین شاخص به میزان ۵۲/۴۸ در واحد ۱۱ به دست آمد. همچنین مقایسه هبستگی بین شاخص اراضی و عملکردگندم مشاهده شده نشان داد که این ضریب برای روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (۸۵۸/۰r=) بیشتر از روش فائو (۷۳۹/۰r=) بوده است. [۱]. Apparent Cation Exchange Capacity 

شاخص اراضی, عکس هوایی, همبستگی