رسول قبادیان - دانشیار دانشگاه رازی
بهمن فرهادی - استادیار دانشگاه رازی
رامین ملکی بانسوله - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی دانشگاه رازی

هدایت هیدرولیکی یکی از خصوصیات فیزیکی مهم خاک است که کاربردهای وسیعی در علوم آب و خاک دارد. اکثر فرایند­هایی که در خاک صورت می­گیرد در حالت غیر اشباع است. این مطالعه به منظور بررسی اثر لایه­بندی خاک و سطح ایستابی بر مقدار هدایت هیدرولیکی با استفاده از دیسک تنشی در پنج مکش صفر، ۵، ۱۰، ۱۵ و۲۰ سانتی­متر انجام شد. آزمایش در سه نمونه یکسان با قطر ۵۶ و ارتفاع ۸۵ سانتی­متر که با سه لایه­خاک لومی سیلتی با جرم­های مخصوص ظاهری ۱۸/۱، ۳۸/۱، ۶۸/۱ گرم بر سانتی­متر مکعب و در سه حالت بدون سطح ایستابی، عمق ایستابی ۲۵ و ۵۰ سانتی­متر انجام گردید. همچنین یک نمونه بدون لایه­بندی از همان خاک با جرم مخصوص ظاهری ۱۸/۱ گرم بر سانتی­متر مکعب به منظور بررسی اثر تراکم در نظر گرفته شد. نتایج نشان­داد که لایه­بندی خاک باعث تغییر در مقادیر هدایت هیدرولیکی اشباع و غیر اشباع می­شود. همچنین حساسیت هدایت هیدرولیکی اشباع نسبت به لایه­بندی خاک بیشتر از حساسیت  پارامتر عکس مکش ورود هوا (α) بود. هدایت هیدرولیکی اشباع خاک لایه­ای در تیمارهای سطح ایستابی ۲۵ و ۵۰ سانتی متری نسبت به  حالت بدون سطح ایستابی به ترتیب ۵۲% و ۶/۲۷ درصد کاهش یافت.

خاک لایه ای, خاک اشباع, خاک غیر اشباع, محیط متخلخل, پارامتر آلفا