محمد داودی - کارشناس ارشد خاک شناسی، دانشگاه صنعتی اصفهان
محمدعلی حاج عباسی - استاد، دانشگاه صنعتی اصفهان
محمدرضا مصدقی - دانشیار، دانشگاه صنعتی اصفهان
مجید ایروانی - استادیار، کارگاه آموزشی علوم خاک آلبرتا

آتش مخصوصا در مناطق خشک و نیمه خشک خطرناک­ترین عامل نابودکننده جنگل­ها و مراتع، مخصوصا در مناطق خشک و نیمه خشک به حساب می­آید و بسته به شرایط آن پیامدهای متفاوتی بر ویژگی های فیزیکی، شیمیایی و زیستی خاک دارد. این پژوهش به منظور بررسی آثار باقی­مانده آتش سوزی بر برخی ویژگی های شیمیایی در بخش هایی از مراتع شهرستان فریدن که قبلا دچار حریق شده بودند، انجام شد. آتش سوزی در این مناطق عمدتا به دلیل دخالت های انسانی بوده است. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی نامتعادل با تکرارهای نامساوی اجرا گردید.کربنات کلسیم معادل، ماده آلی، سدیم، پتاسیم، کلسیم و منیزیم محلول و فسفر، آهن، منگنز و روی قابل جذب خاک با روش های استاندارد اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که آتش سوزی تاثیر معنی داری بر برخی ویژگی های شیمیایی نظیر ماده آلی، پتاسیم، کلسیم و منیزیم محلول، آهن، منگنز و روی قابل جذب داشته است. مقایسه­ میانگین­ها نشان داد که درصد ماده آلی خاک از ۱۰/۲ در خاک نسوخته به ۱۲/۴ در خاک سوخته، مقادیر پتاسیم، کلسیم و منیزیم محلول به ترتیب از ۴۵/۰، ۴۲/۶ و ۱۹/۱ در خاک نسوخته به ۹۵/۰، ۹۱/۹ و ۲۲/۲ میلی اکی والان بر لیتر در خاک سوخته و مقادیر فسفر، آهن و منگنز قابل جذب به ترتیب از ۳۰/۳۱، ۲۲/۱۸ و ۲۹/۳۷ در خاک نسوخته به ۱۷/۳۴، ۳۹/۲۰ و ۶۴/۵۵ میلی گرم بر کیلوگرم خاک در عرصه سوخته افزایش پیدا کرده است. به طور کلی تاثیر آتش سوزی بر ویژگی های شیمیایی خاک در نخستین سال های پس از آتش سوزی بیش­تر بوده و این روند با گذشت زمان کاهش پیدا نمود.

آتش در مراتع, مرتع سوخته, مواد آلی خاک