شهرام پیمان - دانشجوی دکتری زبان شناسی دانشگاه اصفهان
والی رضایی - دانشیار زبان شناسی دانشگاه اصفهان
محمد عموزاده - استاد زبان شناسی دانشگاه اصفهان

مقاله حاضر به هدف بررسی شیوه تحلیل گروه صفتی زبان فارسی در دستور نقش و ارجاع و ارزیابی محاسن و معایب آن تدوین گردیده است. در این نظریه، گروه مستقلی تحت عنوان گروه صفتی وجود ندارد، بنابراین صفات در نقش اسنادی به صورت محمول در هسته بند و در نقش وصفی به صورت وابسته توصیفی در قسمت حاشیه هستهاسم تحلیل می شوند که می توانند به نوبه خود وابسته هایی به صورت عناصر موضوع یا غیر موضوع نیز به همراه داشته باشند. در این راستا، گروه های صفتی وصفی به صورت گروه های صفتی اسنادی در قالبی مشابه با بند موصولی بازنمایی می شوند. حذف گروه صفتی از تحلیل نحوی به جهت اصل اقتصاد در توصیف و توجیه پذیری بهتر فرایند فراگیری زبان و پردازش زبانی آسان تر به لحاظ روش شناختی و روان شناسی زبانی واجد مزیت های نظری مهمی است. اعمال شیوه تحلیل دستور نقش و ارجاع به گروه های صفتی در زبان فارسی نشان می دهد که این نظریه به خوبی قابلیت تبیین این گروه ها را در زبان فارسی داراست. این قابلیت در تحلیل گروه های صفتی گسسته با نقش اسنادی بسیار مشهود است که مزیت دیگری برای این دستور محسوب می گردد. البته مواردی همچون شیوه بازنمایی گروه های صفتی گسسته با نقش وصفی نیز وجود دارد که دارای ابهاماتی است و بررسی بیشتر و دقیق تری را می طلبد.

دستور نقش و ارجاع, گروه صفتی وصفی, گروه صفتی اسنادی, فرافکن سازه ای, فرافکن عملگر, بند موصولی