علیرضا مهدی نژاد - دانش آموخته کارشناسی ارشد گرایش آموزش زبانفارسی از دانشگاه فردوسی مشهد
عطیه کامیابی گل - استادیار گروه زبانشناسی دانشکده ادبیات وعلوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد
شیما ابراهیمی - استاد یار گروه فارسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد

هویت ملی، مجموعهای از علایق و گرایش های مثبت است که موجب شکل گیری انسجام و همبستگی و الگوهای هویتبخش در جامعه میشود. به تبع آن، زبان، یکی از ابزارهای انتقال هویت یک جامعه است که نقش مهمی در در انتقال و شکل گیری هویت آن جامعه دارد. میتوان گفت، ضرورت توجه به انتقال و گسترش هویت ایرانی- اسلامی، از طریق آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان، آشکار میگردد. هدف پژوهش حاضر، بازنمایی مولفه های هویت ایرانی- اسلامی در کتابهای آموزش زبان فارسی به فارسی آموزان مرکز بین المللی جامعه المصطفای قم و همچنین، چگونگی ارتباط و اثربخشی مولفه ها در هویت فردی فارسی آموزان است. روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی و با استفاده از تحلیل کمی و کیفی انجام شده و مبتنی بر تحلیل محتواست. حجم نمونه پژوهش، کتابهای آموزش فارسی به فارسی آموزان مرکز بینالمللی جامعه المصطفی قم و جامعه آماری آن شامل ۹ نفر از مدرسان این مراکز، و ۳ نفر از مولفان این کتابها است. یافته های پژوهش نشان میدهد مولفان این کتابها، ابعاد مختلف مولفه های ایرانی- اسلامی را ۴۴۴ مرتبه در محتوای این کتابها گنجانده اند. مولفان کتابها، اغلب به شاخصهای هویت اسلامی ازجمله: اسلام، تشیع، مهدویت، پوشش اسلامی، معماری اسلامی، اسامی اسلامی، و غیره، پرداختهاند. در مقابل، زیر شاخصهای مولفه ی اصلی زبان فارسی به ندرت مورد توجه قرارگرفته است. افزون بر این، نقاط ضعف و قوت این کتابها، از جنبه ی میزان پرداختن بهمولفه های ایرانی- اسلامی، ذکر شده است.

هویت ایرانی- اسلامی، آموزش زبان فارسی، فارسی آموزان غیر ایرانی، قم، جامعه المصطفی