زهرا اکبریان - دانشجوی کارشناسی آموزش ابتدایی ،گرایش علوم تربیتی ،دانشگاه فرهنگیان (پردیس شهید باهنر کرمان)
فاطمه موحدنیا - دانشجوی کارشناسی آموزش ابتدایی ،گرایش علوم تربیتی ،دانشگاه فرهنگیان (پردیس شهید باهنر کرمان)

کتاب درسی که یکی از مهم ترین مراجع و منابع یادگیری دانش آموزان در نظام های آموزشی محسوب می شود،در نظام آموزشی کشور ما نیز نقش مهمی دارد. به لحاظ این اهمیت و همچنین به سبب نقش محتوای کتاب مطالعات اجتماعی پایه پنجم ابتدایی در جهت آموزش معلومات و توانایی های اجتماعی ، در این پژوهش ،محتوای کتاب درسی مطالعات اجتماعی پایه پنجم ابتدایی بر اساس تکنیک ویلیام رومی و مولفه های او مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است .هدف از پژوهش حاضر بررسی تحلیل محتوای کتاب مطالعات اجتماعی سال پنجم ابتدایی در جهت آموزش معلومات و توانایی های اجتماعی بر اساس تکنیک ویلیام رومی می باشد. این پژوهش از نظر هدف،کاربردی و با توجه به ماهیت موضوع و اهداف پژوهش ،جزء پژوهش های توصیفی از نوع تحلیل محتوا است. جامعه ی آماری آن را کل محتوای کتاب مطالعات اجتماعی پایه پنجم ابتدایی چاپ سال ۹۷-۹۸ تشکیل می دهد که با استفاده از روش تصادفی ساده ، تعداد ۲۵ صفحه از کتاب مطالعات اجتماعی پایه پنجم ابتدایی به عنوان نمونه آماری انتخاب شد. ابزار گردآوری داده ها تکنیک تحلیل محتوای ویلیام رومی برای بررسی متن ،تصاویر و فعالیت های پیشنهادی کتاب از لحاظ میزان درگیر ساختن ذهن یادگیرنده است. نتایج نشان داد که بر اساس تکنیک ویلیام رومی ضریب درگیری متن کتاب مطالعات اجتماعی پایه پنجم ابتدایی ، ۰/۳ ضریب درگیری تصاویر ، ۰/۰۷ و ضریب درگیری سوالات ۳ است و با توجه به این پژوهش ، متون و تصاویر کتاب مطالعات اجتماعی پایه پنجم به دلیل قرار نداشتن در بازه (۱/۵-۰/۴)غیر فعال هستند و توانایی های اجتماعی را در دانش آموزان افزایش نمی دهد اما پرسش های کتاب بیش از حد فعال است چرا که ضریب درگیری به دست امده از تحلیل سوالات ، عددی بیش از بازه فعال بودن است .

تحلیل محتوا ، مطالعات اجتماعی ، تکنیک ویلیام رومی ، پایه ی پنجم ابتدایی ، کتاب درسی ، ضریب درگیری