محمدرضا پردل
رحیم عبادی
مصطفی مبلی
بیژن حاتمی

در تولید بذر کلزا ، تلقیح و باروری گل های آن دارای اهمیت ویژه می باشد. به منظور مطالعه تاثیر حشرات گرده افشان، برکمیت وکیفیت بذر کلزا، سه رقم کلزا به اسامی اکاپی، طلایه و اس.ال.ام. انتخاب و در آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در اصفهان مورد مقایسه قرارگرفتند. کرت های اصلی ارقام کلزا و کرت های فرعی شامل گرده افشانی آزاد و جلوگیری ازگرده افشانی حشرات با کشیدن توری پارچه ای روی بوته ها بود. نتایج نشان داد که به طور میانگین بوته های گرده افشانی شده توسط حشرات ۵/۱۰ روز زودتر از بوته های گرده افشانی نشده قابل برداشت بودند. گرده افشانی موجب افزایش تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف و وزن هزار دانه به ترتیب به میزان ۳/۱۴، ۵/۲۳ و ۱۰ درصد شد. هم چنین عملکرد دانه در اثرگرده افشانی توسط حشرات ۵۳ درصد افزایش یافت. گرده افشانی موجب کاهش رطوبت بذر به میزان ۱۵/۳ درصد شد ولی روی درصد روغن و درصد جوانه زنی اختلاف معنی داری را نداشت. هم چنین زمان لازم برای جوانه زدن بذر حدود ۳ ساعت کاهش یافت. بین ارقام مختلف از نظر درصد روغن و تعداد ساعات لازم برای جوانه زنی بذر اختلاف معنی داری وجود داشت.کمترین درصد روغن به رقم اکاپی (۸/۴۰ درصد) و بیشترین مقدار آن به رقم طلایه (۵/۴۵ درصد) تعلق داشت. اثر متقابل بین رقم و گرده افشانی از نظر زمان لازم تا رسیدن بذر، درصد روغن و درصد رطوبت بذر معنی دار بود، به طوری که تاثیر گرده افشانی برای ارقام مختلف از نظر این سه صفت متفاوت بود.

Cultivar, Canola, Seed quality and quantity, Pollination., رقم، کلزا، کمیت و کیفیت بذر، گرده افشانی