محمد مرادی شهربابک
مصطفی صادقی
سید رضا میرائی آشتیانی
محمدباقر صیادنژاد

در این پژوهش از رکوردهای زایش اول مربوط به ۹۵۹۴۵ راس گاو هلشتاین، که طی سال های ۱۳۷۱ تا ۱۳۷۹ در ۶۵۱ گله توسط مرکز اصلاح نژاد دام کشور جمع آوری شده است، استفاده شد. رکوردها بر اساس ۳۰۵ روز شیردهی و دوبار دوشش در روز تصحیح شدند. داده ها براساس سطح تولید گله- سال به سه گروه تولیدی پایین (کمتر از ۵۲۷۵ کیلوگرم)، متوسط (۶۸۷۴- ۵۲۷۵ کیلوگرم) و بالا (بیشتر از ۶۸۷۴ کیلوگرم) دسته بندی شدند. برآورد مولفه های واریانس و کوواریانس و پارامترهای ژنتیکی با استفاده از مدل حیوانی یک صفتی برای هر یک از دسته ها و با استفاده از مدل حیوانی سه صفتی برای مقدار شیر در سطوح تولیدی و روش حداکثر درستنمایی محدود شده و الگوریتم بی نیاز از مشتق گیری (DFREML) انجام شد. نتایج آزمون بارتلت در بین هر سه سطح تولید گله- سال معنی دار (P<۰.۰۰۱) بوده و نشان دهنده عدم یک نواختی واریانس ها در بین سه سطح تولیدی می باشد. وراثت پذیری در تجزیه یک صفتی و سه صفتی مشابه و برای سطوح تولید پائین، متوسط و بالا به ترتیب ۲۰۴۷/۰، ۲۷۶۴/۰ و ۱۹۵۹/۰ بود. هم بستگی های ژنتیکی بین سطوح تولیدی در دامنه۸۰ تا ۸۵ درصد و حداکثر هم بستگی ژنتیکی بین سطح تولید بالا و پائین قرار داشت، که این نتایج دال بر اثر ناهمگنی واریانس بر برآورد پارامترهای ژنتیکی صفات مورد مطالعه می باشد. بیشترین مقدار هم بستگی رتبه ای ارزش های اصلاحی بین مدل یک صفتی و سه صفتی مربوط به سطح تولید متوسط بوده و میانگین تغییرات رتبه ارزش های اصلاحی حیوانات مشترک در ۱ درصد گاوهای ماده برتر بیشتر از ۵ درصد گاوهای نر برتر بود. تجزیه داده ها با استفاده از مدل سه صفتی باعث انتخاب درصد بیشتری از گاوهای ماده برتر در گله های با سطح تولید بالا شد.

Milk yield, Variance component, Heterogenecity, Holstein., تولید شیر، ناهمگنی واریانس، اجزای واریانس، هلشتاین