ایمان زرین آبادی
پرویز احسان زاده

علی رغم اهمیت اقتصادی گندم دوروم، اطلاعات علمی کمی در مورد رشد و عملکرد آن تحت شرایط مختلف در ایران و اصفهان وجود دارد. به منظور بررسی رشد، عملکرد و اجزای عملکرد دانه سه ژنوتیپ گندم دوروم Osta/Gata) ،Dipper-۶ و PI۴۰۱۰۰) تحت تاثیر پنج تراکم کاشت (۲۰۰، ۲۷۵، ۳۵۰، ۴۲۵ و ۵۰۰ بذر در متر مربع) درمنطقه اصفهان، آزمایشی با بهره گیری از طرح کرت های خرد شده، در قالب بلوک های کامل تصادفی با ۴ تکرار، در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان، در سال ۸۰-۱۳۷۹ انجام شد که در آن ژنوتیپ، تیمار اصلی و تراکم کاشت، تیمار فرعی در نظر گرفته شد و هر کرت شامل ۶ ردیف کاشت شش متری به فواصل ۲۵ سانتی متر بود. نتایج نشان داد که میان ژنوتیپ ها از نظر ویژگی های مرفولوژیکی، اجزای عملکرد و عملکرد دانه، تفاوت معنی داری وجود دارد. ژنوتیپ Osta/Gata بیشترین شمار سنبله در هر مترمربع، وزن هزاردانه و عملکرد دانه را دارا بود، درحالی که بالاترین شاخص سطح برگ، بلندترین ارتفاع بوته و بیشترین عملکرد بیولوژیک در ژنوتیپ PI۴۰۱۰۰ به دست آمد. ژنوتیپ Dipper-۶ نیز با شمار سنبله های تقریبا برابر با ژنوتیپ Osta/Gata و بیشترین شمار دانه در سنبله عملکرد نسبتا بالایی را تولید کرد و بیشترین شاخص برداشت را دارا بود. با افزایش تراکم کاشت بر شاخص سطح برگ، شمار سنبله در واحد سطح، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت به طور معنی داری افزوده شد ولی از شمار دانه در سنبله و وزن هزار دانه به طور معنی داری کاسته شد. عملکرد دانه با شمار سنبله در واحد سطح، شمار دانه در سنبله و وزن هزار دانه هم بستگی مثبت و معنی داری را نشان داد، ولی با شاخص سطح برگ و ارتفاع گیاه هم بستگی منفی و معنی داری داشت. براساس نتایج به دست آمده از این آزمایش ژنوتیپ Osta/Gata با تراکم کاشت مطلوب حدودا ۴۲۵ بذر درمترمربع (۱۸۵ کیلوگرم بذر در هکتار) تحت شرایط آب و هوایی اصفهان از نظر تولید عملکرد دانه بر ژنوتیپ های دیگر برتری دارد.

Durum wheat, Seeding rate, LAI, Grian yield, Yield components., گندم دوروم، تراکم کاشت، شاخص سطح برگ، عملکرد و اجزای عملکرد