مریم زهروی
حسن نصیری مقدم
فریدون افتخاری شاهرودی
محسن دانش مسگران

به منظور بررسی اثر نوع منبع و سطح کلسیم جیره غذایی و اندازه ذرات سنگ آهک بر ویژگی های تولیدی و سختی استخوان درشت نی، آزمایشی با استفاده از ۳۸۴ قطعه جوجه گوشتی انجام گرفت. جوجه ها تا هفت روزگی با یک جیره آغازین تجارتی تغذیه، و سپس به طور تصادفی به ۶۴ گروه شش قطعه ای تقسیم شدند، به گونه ای که از نظر میانگین وزن بدن میان گروه ها اختلاف معنی داری وجود نداشت (۴/۵± ۲/۸۲ گرم). از روز هشتم تیمارهای آزمایشی به جوجه ها اختصاص یافت. تیمارها شامل نوع منبع کلسیمی (سنگ آهک و پوسته صدف)، سطح کلسیم (۱۰۰ و ۸۵ درصد سطح توصیه شده NRC) و اندازه ذرات سنگ آهک ریز (کوچک تر از ۱۵/۰ میلی متر)، متوسط (۳/۰ تا ۱۸/۱ میلی متر) و درشت (۱۸/۱ تا ۷۵/۴ میلی متر) بودند. نتایج نشان داد که درصد ابقای ظاهری فسفر در سنین ۲۱ و ۵۶ روزگی، مقدار خاکستر، ماده خشک و طول و ضخامت استخوان درشت نی در سن ۵۶ روزگی، در جوجه های تغذیه شده با سنگ آهک بیشتر از گروه های تغذیه شده با پوسته صدف بود (۰۵/۰>P) سطح کلسیم ۸۵ درصد توصیه شده NRC، در برابر سطح کلسیم ۱۰۰ درصد NRC، به گونه معنی داری غذای مصرفی و ضریب تبدیل غذایی را، به ویژه در دوره آغازین کاهش (۰۰۱/۰>P) ، و درصد ابقای ظاهری کلسیم را در سنین ۲۱ و ۴۲ روزگی افزایش داد (۰۵/۰>P) سطح کلسیم معادل ۱۰۰ درصد NRC در مقایسه با سطح کلسیم ۸۵ درصد NRC، درصد ابقای ظاهری فسفر را در سنین ۲۱ و ۴۲ روزگی و ضخامت استخوان درشت نی را در سنین ۵۶ روزگی (۰۱/۰>P) و مقدار ماده خشک، مقدار و درصد خاکستر استخوان درشت نی را در سن ۴۲ روزگی به طور معنی داری افزایش داد (۰۵/۰>P) ذرات سنگ آهک در اندازه درشت و متوسط، در مقایسه با ذرات ریز، مقدار غذای مصرفی و ضریب تبدیل غذایی را، به ویژه در دوره آغازین، کاهش معنی داری دادند. ذرات متوسط سنگ آهک در سطح کلسیم ۸۵ درصد NRC، و ذرات درشت در سطح کلسیم ۱۰۰ درصد NRC، به طور معنی داری معیارهای مربوط به رشد و آهکی شدن استخوان درشت نی و درصد ابقای ظاهری کلسیم و فسفر را افزایش دادند (۰۵/۰>p) در سطح کلسیم ۸۵ درصد NRC، اندازه ی ذرات درشت و متوسط سنگ آهک در مقایسه با ذرات ریز آن، به گونه معنی داری درصد جوجه های مبتلا به فلجی پا را کاهش دادند (۰۵/۰>P) .

Broiler chicks, Calcium sources, Particle size, Performance Tibia., جوجه های گوشتی، اندازه ذرات، منبع کلسیم، عملکرد تولیدی، استخوان درشت نی