مسعود عزت احمدی
حمداله کاظمی
محمدرضا شکیب
مصطفی ولیزاده

به منظور بررسی تاثیر سطوح و زمانهای مختلف مصرف کود ازته بر روی رشد و نمو و عملکرد دانه گندم بهاره رقم قدس، آزمایشی در سال زراعی ۷۴-۱۳۷۳ در مزارع تحقیقاتی دانشکده کشاورزی تبریز واقع در اراضی کرکج، به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. کرتهای اصلی به پنج سطح کود ازته (صفر، ۴۰، ۸۰، ۱۲۰ و ۱۶۰ کیلوگرم ازت خالص در هکتار) و کرتهای فرعی به پنج زمان مصرف کود ازته (تماما در زمان کاشت،  ۲/۱در زمان کاشت + ۲/۱در مرحله پنجه زنی، ۲/۱در زمان کاشت + ۲/۱در مرحله سنبله رفتن، ۳/۱در زمان کاشت + ۳/۱در مرحله پنجه زنی + ۳/۱در مرحله سنبله رفتن و در زمان کاشت +  ۱/۴مرحله پنجه زنی + ۴/۱در مرحله ساقه رفتن +۴/۱ در مرحله سنبله رفتن) اختصاص یافت. ارزیابی نتایج نشان داد که اثر سطوح کود ازته بر روی عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک معنی دار، ولی اثر تقسیط کود ازته و نیز اثرات متقابل سطوح و زمانهای مختلف مصرف کود ازته بر روی این صفات معنی دار نبود. مراحل نمو گندم تحت تاثیر سطوح مختلف کود ازته و زمانهای متفاوت مصرف آن قرار نگرفت. میزان تجمع ماده خشک، شاخص سطح برگ و سرعت رشد محصول نسبت به درجه – روزهای رشد در طول فصل رشد با افزایش میزان ازت مصرفی در مقایسه با سطوح پایین آن بالاتر بود. شاخص سطح برگ و سرعت رشد محصول با گذشت زمان و تا مرحله گرده افشانی افزایش و سپس کاهش یافت. سرعت رشد محصول در مرحله خمیری نرم به صفر رسیده و پس از آن منفی گردید. تغییرات میزان رشد نسبی و میزان جذب خالص نسبت به درجه روزهای رشد در سطوح مختلف کود ازته روند کاهشی داشت، به طوری که در ابتدای فصل رشد حداکثر بوده و با گذشت زمان تا صفر کاهش یافته و سپس منفی گردید. زمانهای مختلف مصرف کود ازته و اثرات متقابل میزان و زمان مصرف ازت در طول فصل رشد تاثیر چندانی بر روی روند تغییرات شاخصهای مورد مطالعه نداشت.

Spring wheat, Ghods wheat, Fertilizer, Time of application, Nitrogen fertilizer, گندم قدس، گندم بهاره ، کود و زمان مصرف ، کود ازته