حمید جباری - Seed and Plant Improvement Institute (SPII)
نیراعظم خوش خلق سیما - Agricultural Biotechnology Research Institute of Iran (ABRII)
عباس اکبری - University of Tehran
امیرحسین شیرانی راد - Seed and Plant Improvement Institute (SPII)

این آزمایش به منظور ارزیابی میزان انتقال مجدد ماده خشک به دانه در ارقام پاییزه کلزا در واکنش به تنش خشکی، به صورت کرت های یک بار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در منطقه شهر قدس در سال زراعی۱۳۹۱-۱۳۹۰ انجام شد. تیمارهای آبیاری شامل شاهد (آبیاری بر اساس ۸۰ میلی متر تبخیر از سطح تشتک تبخیر کلاس A) و تنش خشکی (قطع آبیاری از مراحل ۵۰ درصد ساقه دهی، گل دهی و خورجین دهی به بعد) و ارقام شامل سه رقم کلزای پاییزه (GKH۲۰۰۵، Opera و SLM۰۴۶) بودند که به ترتیب در کرت های اصلی و فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تنش خشکی موجب افزایش معنی دار انتقال مجدد و کارایی انتقال مجدد و کاهش کمیت های صفات زراعی نظیر تعداد خورجین در ساقه اصلی و شاخه های فرعی، تعداد دانه در خورجین، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد روغن، شاخص برداشت و تلاش بازآوری (نسبت اندام زایشی به زیست توده) شد. بیشترین عملکرد دانه در تیمارهای قطع آبیاری از ساقه دهی، گل دهی و خورجین دهی در رقم GKH۲۰۰۵ به ترتیب به میزان ۱۰۵۸ ،۱۴۰۹ و ۲۰۹۹ کیلوگرم در هکتار مشاهده شد که این موضوع با بالاتر بودن میزان انتقال مجدد و کارایی انتقال مجدد و تولید تعداد زیادی خورجین در شاخه های فرعی مرتبط بود. نتایج کلی این پژوهش نشان داد که انتقال مجدد زیاد و کارامد از جمله مهم ترین سازوکارهای تحمل به تنش خشکی در گیاه کلزا است.

Seed number, Seed yield, Silique number, Withholding irrigation, تعداد خورجین, تعداد دانه, عملکرد دانه, قطع آبیاری