آیدا انصاری - College of Agric., Isf. Univ. Technol., Isfahan, Iran.
جمشید رزمجو - College of Agric., Isf. Univ. Technol., Isfahan, Iran.
حسن کریم مجنی - College of Agric., Isf. Univ. Technol., Isfahan, Iran.
مهدی زارعی - College of Agric., Shiraz Univ., Shiraz, Iran.

استفاده از هورمون های رشد گیاهی و کاربرد میکروارگانیسم های مفید از جمله روش های مقابله با خشکی هستند. این تحقیق با هدف بررسی تیمار با سالیسیلیک اسید و تلقیح با میکوریز در سطوح مختلف آبیاری در گیاه بزرک به صورت فاکتوریل با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در ۳ تکرار در اتاقک رشد دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان و در سال ۱۳۹۰- ۱۳۸۹ اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل رژیم های آبیاری در ۳ سطح (۱۰۰%، ۷۰% و ۴۰% رطوبت ظرفیت زراعی)، میکوریز در ۳ سطح (عدم تلقیح و تلقیح با ۲ گونه گلوموس موسه و گلوموس اینترارادیسز) و تیمار بذر با سالیسیلیک اسید در ۲سطح (تیمار با غلظت ۲۵۰ میکرومولار و بدون تیمار) بودند. سطح ۴۰%ظرفیت زراعی باعث کاهش تعداد برگ، طول ریشه، ارتفاع، وزن خشک ریشه، ساقه، برگ و کل اندام هوایی، تعداد دانه در کپسول، تعداد و وزن کپسول و عملکرد دانه در بوته و افزایش قطر وزیکول و کلنیزاسیون شد. هر دو گونه میکوریز در هر ۳ سطح آبیاری اثرات مثبتی بر صفات مورد بررسی داشتند. به طوری که تحمل به خشکی گیاهان بزرک تلقیح شده با میکوریز بخصوص توسط گلوموس موسه نسبت به گیاهان بدون تلقیح افزایش یافت. سالیسیلیک اسید بیشتر صفات مورد بررسی را کاهش داد. هم چنین تلقیح با میکوریز و تیمار با سالیسیلیک اسید باعث کاهش صفات مورد بررسی نسبت به شرایط تلقیح با میکوریز و عدم کاربرد سالیسیلیک اسید شد. به طورکلی سطح ۱۰۰% ظرفیت زراعی و گلوموس موسه بترتیب بهترین سطح آبیاری و بهترین قارچ میکوریز بودند. از این رو پیشنهاد می شود که کاربرد قارچ های میکوریز بخصوص گونه گلوموس موسه در کشت گیاه بزرک بدون تیمار با سالیسیلیک اسید به ویژه در شرایط تنش خشکی، افزایش یابد، زیرا علاوه بر افزایش عملکرد، در مصرف آب نیز صرفه جویی شده و گیاه را نسبت به بروز شرایط تنش مانند تنش خشکی متحمل تر می سازد.

Colonization, Drought, Glomus intraradices, Glomus mosseae, Yield., خشکی, عملکرد, کلنیزاسیون, گلوموس موسه, گلوموس اینترارادیسز